اثرات جام جهانی بر اقتصاد قطر

تا برگزاری بیست و دومین دوره جام جهانی فوتبال تنها چند ماه مانده است و قطری ها میزبانی جام جهانی 2022 را عهده دارند. اگرچه شاید عموم مردم ورزش فوتبال و واقعه ای به نام جام جهانی را به صرف سرگرمی و تفریح دنبال نمایند، اما سال هاست که برگزاری مسابقات جام جهانی به جز آنکه یک رویداد ورزشی باشد، یک فرصت اقتصادی بی نظیر برای کشورهایی است که موفق به پذیرش میزبانی جام جهانی شده اند. این موضوع تا بدانجا اهمیت دارد که حتی بارها زمزمه پرداخت رشوه های سنگین و لابی های بزرگ برای پذیرش این میزبانی بویژه برای قطری ها به گوش رسیده است. اگر چه برگزاری چنین مسابقات بزرگی هزینه های اقتصادی سنگینی را بر کشور میزبان متحمل می سازد، اما این میزبانی با ایجاد فرصت های بی نظیر اقتصادی نه تنها به رشد و توسعه ی اقتصادی در کوتاه مدت منجر می گردد، بلکه به نحو احسن هزینه های پرداختی را نیز جبران می نماید.

آمار برگزاری جام جهانی فوتبال در سال 2018 که به گفته ی کارشناسان یکی از پرهزینه ترین دوره در تاریخ جام جهانی فوتبال بوده، به خوبی موید این امر است. روسیه در طول مدت برگزاری این بازی ‌ها معادل یک درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور، درآمد کسب کرد. این مسابقات بیش از 850 میلیارد روبل (حدود 5/ 13میلیارد دلار) به تولید ناخالص داخلی روسیه کمک کرد و در این بین فقط بخش گردشگری در طول برگزاری جام جهانی بین 40 تا 70 میلیارد روبل درآمدزایی داشت.

اما آورده ی جام جهانی برای قطری ها شگفت آور است. از آنجایی که برگزاری آن در هر کشوری نیازمند ایجاد زیر ساخت هایی همچون ورزشگاه ها و مراکز تفریحی و اقامتی می باشد، بزرگترین و موفق ترین شرکت های عمرانی برای ساخت این ورزشگاه ها و مراکز به قطر آمده اند و تاثیرات مثبت عمیقی بر اقتصاد قطر داشته اند. البته استارت این تراز اقتصادی مثبت از همان سال 2014 که قطر به عنوان میزبان مسابقات جام جهانی انتخاب شد، خورد. تولید ناخالص داخلی این کشور به اندازه کشورهای بزرگ و قوی اروپایی رشد کرد و با وجود تحریم های ناشی از یجاد تنش با عربستان هم دستخوش تغییر ملموسی نشد. کوچک بودن قطر و داشتن شهرهای محدود، سبب می شود که قیمت ملک در این کشور سعودی شود و قطری ها از هر زمین و ملکی برای ایجاد بستری اقتصادی در برگزاری جام جهانی فوتبال نهایت بهره را ببرند.

با تمام این تفاسیر، قطر انتظار یک رشد اقتصادی بزرگ را از میزبانی جام‌ جهانی 2022 دارد. رئیس کمیته برگزاری جام جهانی 2022 اعلام کرد قطری ها به دنبال سودی حدود 20 میلیارد دلار می باشد. این رقم 11 درصد تولید ناخالص داخلی قطر را در 2019 تشکیل می‌دهد. در واقع با استفاده از آمار برگزاری جام جهانی های گذشته چیزی حدود  یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برای تماشای این بازی ‌ها به قطر سفر کنند و هر مسافر به طور متوسط ۱۵ روز در این کشور اقامت خواهد داشت.

اگر هر نفر در طول این سفر، حدود شش هزار دلار هزینه کرد داشته باشد، با یک حساب سرانگشتی می ‌بینیم تنها در حوزه ی توریسم درآمدی بالغ بر ۹ میلیارد دلار عاید قطری ها خواهد شد.  مشاغل مسافرتی، خدمات حمل و نقلی، خدمات اقامتی، سرمایه گذاری های ترکیبی، گردشگری و … شاید جز دها و صدها موردی است که فرصت اقتصادی بی نظیری را برای قطری ها فراهم می سازد.

در پایان البته بد نیست که چگونگی پیشرفت و جذب سرمایه های اقتصادی را در این کشور سه میلیون نفری کمی دقیق تر بررسی و زیر ذره بین قرار دهیم و به این نکته توجه ای ویژه ای داشته باشیم که با وجود پتاسیل های عظیم و نهفته ی کشورمان چرا ما از این بازار بزرگ بی بهره بمانیم. قطری ها برای رسیدن به جایگاه امروزی، تلاش بسیاری کرده اند که برای بسیاری از بزرگان این حوزه در کشور ما می تواند آموزشگاه بزرگی به حساب آید.

مهسا صالحی – کارشناس ارشد مدیریت مالی