مناطق آزاد و توسعه صادرات

مناطق آزاد می تواند چه بصورت مستقيم و چه به صورت غيرمستقيم باعث گسترش فعاليت هاي صنعتي- تجاري  شده و به سطوح بالاتري از توليدات و مبادلات خارجی گام  نهد. مناطق آزاد در ایران نیز فرصت مناسبی را برای اجرایی سازی شعار سال مبنی بر «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» فراهم می آورند.

در برهه ی کنونی کشور، ایجاد اشتغال پایدار و فراهم نمودن زیرساخت های فعالیت های کارآفرینانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. قطعا زمینه سازی فعالیت کارآفرینان به معنی واقعی جز با نهادینه سازی تفکر کارآفرینی در جامعه میسر نخواهد شد. در این راستا ، شناسایی فرصت ها و پتانسیل های موجود در مناطق آزاد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چرا که شرایط خاص جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی و البته از همه مهم تر ، حضور سرمایه گذاران و ارائه محصولات و خدمات جدید در فضای رقابتی، توانسته با فراهم نمودن محیطی مناسب ، شرایط کسب و کار و کارآفرینی را تسهیل نماید. البته این مطلب به عنوان یک هدف تبیین شده با آنچه  که در عمل واقع می شود کمی متفاوت بنظر می رسد. اما سمت و سوی مناطق آزاد به سمت رونق فعالیت های کارآفرینانه مشهود است.

تسهیلات کارآفرینی در مناطق آزاد قابل توجه است و می تواند مشوق بسیاری از سرمایه گذاری ها باشد. مناطق آزاد با وجود بستر مناسب و ساختار قانونی خاصی که دارند ، محلی مناسب برای کسب و کارهای نوپا و استعدادهای خلاق هستند تا به دور از بروکراسی های پیچیده اداری و قوانین دست و پا گیر و البته چابکی در اعطاء مجوزها و مشوق های خاص مالی ، محلی مناسب برای فعالیت های کارآفرینانه باشند.

کارآفرینانی که به فعالیت های اقتصادی در مناطق آزاد می پردازند، مازاد از ساختارهای قانونی متفاوت، در دنیای تجارت بین المللی فعالیت می کنند. کارآفرینان جوان می آموزند که ابداع راهبرد فعالیت های اقتصادی در حوزه چند کشور در بستر مناطق آزاد، شرایط منحصر به فردی را برایشان ایجاد می نماید که می توانند با شرکت هایی از ملیت های متفاوت و با سطوح متفاوتی از پیشرفت اقتصادی، پول رایج متفاوت، مقررات دولتی متفاوت و سیستم بانکداری، بازاریابی و توزیع متفاوت ، داد و ستد نمایند و این خود مقدمه ای برای پیشرفت در فعالیت های کارآفرینانه به حساب می آید. چرا که کشورهای همجوار مناطق آزاد تجاری ، پتانسیل های اقتصادی فراوانی دارند که کارآفرینان جوان و شرکت های نوپا می توانند از مزایای آن بهره مند شوند.

اما در هر صورت مناطق آزاد ؛ فرصت مغتنمی برای کارآفرینان جوان است. مزیت راه اندازی تولیدی در این مناطق عدم پرداخت عوارض گمرکی و حقوق ورودی برای پیشرقته ترین دستگاه های صنعتی می باشد. کارآفرینان جوان و استارت آپ های نوپا می توانند از این شرایط منحصر به فرد ، برای احداث کارخانه ها و خط تولید خود نهایت بهره را ببرند. مازاد بر این مطلب ، کارخانجاتی که در این مناطق احداث می شوند ، هیچگونه مالیاتی به مدت بیست سال پرداخت نمی کنند. این امتیاز که اکنون در شرایط عادی یکی از بزرگ ترین معضلات پیش روی فعالیت های کارآفرینانه است ، بسیارمهم و البته مشوق سرمایه گذاری است. البته این مطلب را هم باید اضافه کرد که صادرات محصولات تولید شده در کارخانه بازهم بدون پرداخت عوارض گمرکی، اگر هم محصولی شامل عوارض گمرکی شد ، می توانید به مناطق آزاد کشورهای دیگر به صورت کاپتاژ بفرستید تا باز هم ازعوارض گمرکی معاف باشید .

البته در این میان ، موانعی نیز پیش روی سرمایه گذاران قرار دارد. بطور کلی قریب به اتفاق مناطق آزاد از مراکز جمعیتی فاصله دارند. علاوه بر این ، مواردی چون فراهم نبودن زیرساخت های فناورانه و زیست بوم های مورد نیاز، نوپا بودن فرآیند جذب استارتاپ ها در این مناطق و البته نبود سازوکارهای صادراتی ویژه محصولات و خدمات دانش بنیان را می توان از جدی تری معضلات پیش روی کسب و کارهای نوپا و فعالیت های کارآفرینانه دانست. یکی از مهم ترین اهداف احداث مناطق آزاد احداث کارخانجات در این مناطق و صادرات محصولات تولید داخل می باشد و با صادرات می توانیم ، ارز آوری داشته باشیم اما متاسفانه درحال حاضر ، این مناطق به محل دپوی محصولات خارجی تبدیل شده اند .

حسین یحیایی – مدیر مسئول