تقویت تولید دانش بنیان ، برای پیشرفت ایران

سال 1401 با نامگذاری جدید مقام معظم رهبری که نوید آینده ای امید بخش به همراه دارد ،آغاز شد. سال گذشته با تمام فراز و نشیب های اقتصادی و معیشتی اش به پایان رسید اما همچنان مردم ایران به آینده ای بهتر برای این مرز و بوم امیدوارند. وضعیت اقتصادی و کاهش قدرت خرید عموم مردم آنقدر ملموس است که دیگر تقریبا هیچ دهکی از این تغییر شرایط محفوظ نیست. اگر چه بسیاری از مردم كوچه و بازار، ریشه ی انواع و اقسام مشكلات در كشور از جمله تورم و بیكاری را به موضوعاتی همچون تحریم ارتباط می دهند، اما تجارب کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که کلید حل مشکلات کشور در حل مشکلات اقتصادی تنها به تولید ختم می شود.

این موضوع را می توان به وضوح در نامگذاری سال ها در یک دهه گذشته توسط رهبر معظم انقلاب مشاهده نمود. ایشان همواره با اولویت اهداف و شعارهای اقتصادی  بر حمایت از تولید تاکید نموده اند و در طی سه سال گذشته، تولید ؛ کلید واژه اصلی نام گذاری های رهبرمعظم انقلاب بوده است. اما نام گذاری سال 1401 با عنوان سال تولید، دانش‌ بنیان و اشتغال‌ آفرین ؛ نقطه ی عطفی است که راه نجات مشکلات اقتصادی کشور را نشان می دهد. نامگذاری هوشمندانه و مدبرانه رهبر معظم انقلاب اسلامی ، چراغ راهی برای حرکت در مسیر تعالی ، رونق و  پیشرفت کشور است. ایشان با اشاره به مسائلی چون امتناع از پول‌ پاشی برای حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال زایی به سبک گذشته، گره نزدن روند پیشرفت کشور به برداشته شدن تحریم‌های آمریکا و از همه مهم تر، صرف درآمدهای ارزی حاصل از افزایش قیمت نفت برای توسعه زیرساخت‌های تولید در کشور به جای واردات اشاره کردند، که هر کدام از مسائل مربوطه می تواند به تنهایی تضمین کننده ی بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی کشور باشد.

قطع به یقین، توجه به اقتصاد دانش بنیان، راه برون رفت از مشکلات اقتصادی کشور است چرا که ، تنها از این طریق می توان با کاربردی کردن دانش و استفاده مؤثرتر از آن در جهت ارتقاء تولید ملی استفاده نمود و البته موضوع مهم اشتغال را مرتفع ساخت.  چرا که علم و دانش برای یک کشور، سرمایه ای بی پایان و تمام نشدنی است و اگر چرخه ی تولید علم در هر کشوری براه افتد، استعداد و ظرفیت های افراد بروز و ظهور پیدا کرده و همچون چشمه ی جوشان تا سال ها می تواند از فواید آن بهره مند شد.

صنعت کشور باید به سمت خلق ارزش افزوده بیشتر و دانش بنیان کردن فعالیت های صنعتی گام بر دارد و این امر هرگز بدون حمایت دولت و سازمان های ذیربط میسر نخواهد شد. از اینرو رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه تنها راه رسیدن به رشد اقتصادی، حرکت به سمت اقتصاد دانش ‌بنیان است، افزودند: منظور از اقتصاد دانش‌ بنیان، نگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصه‌ ها است که نتیجه آن، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌ وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمام‌ شده محصولات در داخل خواهد بود. دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر فقط از مسیر تقویت تولید دانش‌ بنیان می‌گذرد. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید افزایش یابد و این کار شدنی و ممکن است. ایشان با اشاره به فعالیت حدود ۶۷۰۰ شرکت دانش بنیان در کشور گفتند: در سال جدید برای پاسخ به نیازهای کشور، تعداد شرکت‌های دانش ‌بنیان باید دو برابر شود. ایشان بسیار مدبرانه به آفت شعارگرایی که در کشور اشاره نمودند و هشدار دادند که اهمیت این نام گذاری سبب نشود که عده ‌ای، شرکت‌ هایی را که واقعاً دانش ‌بنیان نیستند، با این عنوان، تأسیس و راه ‌اندازی نمایند.

تحصیل ثروت از راه فروش منابع تمام شدنی نفت و گاز، نه تنها پیشرفت نبوده بلکه باید اقرار کرد ،همچون بلایی است که سالهاست گریبانگیر کشور شده و بجز عقب ماندگی هرگز میراث دیگری با خود به همراه نخواهد داشت. برای بهبود شرایط اقتصادی کشور، باید به دنبال اقتصادی باشیم که کاربرد دانش و اطلاعات در آن اهمیت بالایی داشته و تولید و توزیع، مبتنی بر آن باشد و اهداف صنعت با محوریت دانش تعریف شده باشد. در یک اقتصاد دانش بنیان هرگز هدف استفاده از فناوری های پیشرفته وارداتی نیست، بلکه کوشش صنعتگران بر این مبنا استوار است که تمامی کسب وکار‌ها و صنایع به فراخور نیاز خود، از توزیع وکاربرد دانش در پیشبرد اهداف خود بهره شوند و این موضوع قطع به یقین به جهش تولید و اشتغال آفرینی منجر خواهد شد.

واقعیت این است که تنها با تکیه بر سازوکارهای معمول و اجراشده قبلی حتی در ایده آل ترین شرایط، هرگز نمی توان به تحقق شعار افزایش تولید و در نتیجه اشتغال در کشور دست یافت و لازمه تغییر و تحول در حوزه ی  تولید ، توجه ویژه به حوزه ی دانش بنیان و البته اصلاح برخی از قوانین و سیاست‌های معمول گذشته است که تنها به دنبال رشدهای موقت، زود گذر و بی‌ کیفیت در اقتصاد کشور بوده است. هرگز نباید از بعد کارآفرینی شرکت های دانش بنیان غافل شد. چرا که یکی از خصوصیت های منحصر به فرد آن ها ، پرورش ایده های خلاقانه و نوآورانه است، که در ذهن مبتکران و مخترعان شکل می گیرد و با پیگیری جدی کارآفرینان در قالب کسب و کارهای جدید به بار می نشیند. نسل جوان، خلاق و تحصیلکرده با وارد شدن به عرصه ی کارآفرینی شرکت های دانش بنیان و استارتاپی، می تواند زمینه ی تحول در ساختارهای متنوع کشور باشد. تحقق شعار تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین ، نمود کاملی از سال ها فعالیت کارآفرینان کشور است که همواره در طی این سال ها در تلاش اند تا با حداقل امکانات ، بزرگ ترین تحولات را در حوزه ی تولید کشور رقم بزنند. تولیداتی مبنی بر دانش داخلی که می تواند تنها راه حل گره ی اشتغال در کشور باشد.

بنابراین امید است ،طبق فرمایشات مقام معظم رهبری ، همه سازمان ها و دستگاه های  اجرایی  خصوصا قوه مجریه بر روی تولید دانش بنیان توجه ویژه‌ای داشته باشند و وارد عمل شوند و برای این عرصه برنامه‌ریزی لازم را داشته باشند  تا شاهد شکوفایی هر چه بیشتر اقتصاد ایران عزیزمان باشیم.

سیده مینا دیوبند – سردبیر روزنامه تفاهم