تکنیک های خلاقیت در کارآفرینی
عصر مدرن، عصراستفاده از تکنیک های خلاقیت برای رسیدن به اهداف جدید است و البته دنیای کارآفرینی نیز از آن بی بهره نمانده است. خلاقیت ؛ قلب تپنده ی فعالیت های کارآفرینی تلقی می گردد و یکی از عوامل کلیدی استارت آپ های جوان و موفق در حوزه ی کارآفرینی است. چرا که نوآوری و خلاقیت دقیقا زمانی شکوفا می شود که دیگر راه های قدیمی چه از لحاظ زمان و چه از لحاظ هزینه ،پاسخگوی نیازهای امروزی بشر نیستند. در واقع هر یک از تکنیک های خلاقیت، مرحله یا مراحلی از خلاقیت را تقویت می کنند. از تکنیک های فردی چون توهم خلاق گرفته تا تکنیک های گروهی چون طوفان فکری، دلفی، سینکتیکس و … همگی یک هدف غایی به نام خلاقیت را دنبال می کنند.
اولین بار الکس آزبورن (Alex Osborn)، مدیر تبلیغاتی آمریکایی بود که تکنیک طوفان فکری را به وجود آورد و در کتاب خود به نام “Applied Imagination” در مورد آن نوشت. دراین تکنیک خلاقانه، افراد را به تولید ایدههایی ترغیب میکند که در ابتدا بسیار بی ارزش و شاید حتی احمقانه بنظر برسد. اما در مرحله ی بعد ، با بررسی زوایای مختلف آن، بعضی از همین ایدهها میتوانند به راه حلهای خلاقانه و بدیعی تبدیل شوند. بعضی دیگر از آنها هم ممکن است ،جرقه ایدههای بعدی را بزنند. به این ترتیب افکار افراد باز می شود و از تله ی ذهنی آن رها می شوند. به همین علت در این روش هیچ ایده ای مورد تشویق و یا انتقاد قرار نمی گیرد. اصول این تکنیک مهم از تکنیک های خلاقیت است که به ایده هایتان با ذهن باز و بدون قضاوت بنگرید. این تکنیک هم می تواند بصورت فردی و هم بصورت گروهی مورد استفاده قرار بگیرد.
یکی دیگر از تکنیک های متداول در ایجاد خلاقیت ،تکنیک تحرک مغزی است. عموما این تکنیک بصورت گروهی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تکنیک از افراد خواسته می شود که فی البداهه و بدون هیچگونه مکثی به سرعت درباره ی موضوعی اظهار نظر کنند. سپس پاسخ ها جمع آوری شده و در موردشان نقد و بررسی صورت می پذیرد. این روش باعث می شود که ذهن افراد به فعالیت بیشتری پرداخته و جرقه ای از یک ذهن باعث باز شدن دریچه ای از ایده های جدید در سایر اذهان باشد. البته رقابت هم از جمله فاکتورهایی است که در جلسات تحرک مغزی سبب افزایش اثر بخشی شده و به شدت خلاقیت را در میان افراد افزایش می دهد.تکنیک توهم خلاق نیز یکی از تکنیک های مورد توجه در این حوزه است. در این تکنیک با قدرت توهم و انجام خطاهای عمدی، زاویه ی دید و نگاه به مسئله را تغییر می دهیم و از این طریق دریچه را برای افکار نو و خلاق تر باز می کنیم. در واقع شما می توانید با قدرت توهم و خیلی از اوقات با خطاهای عمدی دیدگاه خود را تغییر دهید تا بدینوسیله اصل و واقعیت موضوع را بهتر درک کنید.
یکی دیگر از تکنیک های مورد توجه در این حوزه، تکنیک پی ام آی (PMI) است. اکثر مواقع خلاقیت، نتیجه تشخیص خطاها از واقعیت ها است. مغز انسان باید خود آگاه یا ناخودآگاه واقعیت را درک کرده و نسبت به آن آگاهی پیدا کند. از آن جایی که افراد غیر خلاق، تمایلی به دیدن نکات مثبت و جالب موضوعات ندارند و بیشتر به نکات منفی توجه می کنند، این تکنیک تمرین خوبی نیز برای مثبت اندیشی و دگراندیشی افراد می باشد. در این تکنیک ،افراد مجبورند حتی برای چند دقیقه هم که شده بر خلاف قالب های ذهنی شان فکر کنند و همین امر سبب آمادگی ذهنی بالایی برای پرورش تفکرات خلاقانه می شود.تمام این تکنیک ها به دنبال آنند که ذهن انسان ها را وادار کنند تا پوستین افکار قدیمی را رها سازد و با عینکی جدید به جهان و محیط پیرامونش بنگرد. کارآفرینی نه یک نگرش جدید، بلکه یک نگرش منحصر به فرد است که افراد را تشویق به خلاقیت در تمام عرصه های زندگی می کند و می کوشد با تربیتی نو، ایده های خاک خورده ی گوشه ی ذهن ها را بیدار و آن را به عرصه ی ظهور برساند.
پرورش ایده های خلاق جزء اولین مراحل تکنیک های خلاقیت در کارآفرینی محسوب می شود و قریب به اتفاق کسب و کارهای موفق دنیا، خود را مدیون ایده های خلاقانه ی یک فرد یا مجموعه می دانند. این یک واقعیت است که ایده های خلاقانه می تواند گاهی ما را صدها گام از دیگران جلو بیندازد. بنابراین اگرخود را خلاق می دانید، از یک ویژگی برجسته کارآفرینان برخوردارید. مشخصه ای که وجه تمایز افراد کارآفرین و موفق با سایر اعضای جامعه است.
تجربه ی افراد متخصص نشان داده است که دستیابی به ایده های جدید در دنیای کارآفرینی، تنها با پیروی کردن از تکنیک های خلاقیت میسر می گردد. ایده های موفق همیشه نتیجه نظارت صحیح، بلند مدت و خستگی ناپذیر بر روی روند نوآوری و از همه مهم تر ،حاصل یک تفکر خلاق بوده است. کارآفرینان موفق ، خلاقیت را تنها در ایده پردازی و استارت اولیه کارشان خلاصه نمی کنند، بلکه تک تک مراحل کارشان با خلاقیت عجین شده است. استفاده از ایده های خلاقانه در جذب مشتری و مخاطب در تیزرها و بیلبوردهای تبلیغاتی تا چگونگی بسته بندی و عرضه محصولات تولید شده و حتی نوع برخورد پرسنل های سازمان های زیر مجموعه ی او، همگی تنها بخشی از اجرای موفق تفکر خلاق در ذهن یک کارآفرین می باشد.داشتن عملکرد خلاق یکی از مهم ترین مراحل از تکنیک های خلاقیت در کارآفرینی است. از مزایای رقابتی کسب و کارتان مطلع باشد و در تمام مدت از روش های خلاقانه برای ارتقای هر چه بیشتر آن ها بهره مند شوید.
مهندس امین رشیدی