کم خوابی و کمبود خواب می تواند در همه افراد یکی از دلایل ناراحتی و ایجاد بسیاری از انواع بیماری‌ها باشد.زندگی مدرن سبب شده تا با کودکان و نوجوانانی روبرو باشیم که به دلایلی همچون درس خواندن، استفاده از اینترنت و فضاهای مجازی، تماشای تلویزیون و ماهواره به همراه والدین تا پاسی از شب بیدارند و بعضا ساعت خواب آن ها از نیمه های شب هم گذشته و به ساعت 1 یا 2 شب هم می رسد. کودکان و نوجوانانی که به تبعیت از ساعات خواب غلط خانواده دیر می خوابند و نزدیک ظهر بیدار می شوند، کیفیت خواب خوبی نخواهند داشت ، چون نور و سروصدا تاثیر زیادی در مختل کردن کیفیت خواب شان دارد و از همه مهم تر ، ریتم خواب و بیداری این افراد است که با شرایط شبانه روز مطابقت ندارد و باعث بی نظمی در ریتم بیولوژیک خواب می شود.
اثرات کم خوابی در کودکان و نوجوانان می تواند در بسیاری از جنبه‌های سلامت و رفتار آن ها تاثیرگذار باشد. خواب کافی برای کودکان بسیار مهم است تا بتوانند تمرکز و توجه خود را در مطالعه، بازی و فعالیت های روزمره حفظ کنند. کم خوابی می تواند باعث کاهش تمرکز و توجه شود و در نتیجه عملکرد تحصیلی و روزمره کودک را تحت تأثیر قرار دهد. کودکانی که به مدت کافی نمی خوابند، دچار مشکلات رفتاری متعددی شوند. این مشکلات شامل عصبانیت بیش از حد، بی قراری، ناامیدی و افزایش خشم است. ضعف سیستم ایمنی هم از عوارض ناشی از کم خوابی در کودکان و نوجوانان است. کودکانی که کم خواب هستند، ممکن است دچار ضعف سیستم ایمنی شوند و نسبت به بیماری ها و عفونت ها آسیب پذیر شوند. خواب کافی برای رشد و توسعه سالم بدن و عضلات بسیار مهم است. کم خوابی می تواند باعث کاهش رشد جسمانی، ضعف عضلات و مشکلات در سلامت جسمانی کودک شود.
مشکلات روانشناختی از شایع ترین معضلات کم خوابی در این رده ی سنی است. افسردگی ، اضطراب و اختلالات خواب می‌توانند نتیجه کم خوابی باشند و بر روحیه و روانشناختی کودک تأثیر بگذارند.
برای سلامتی و جلوگیری از این عوارض سعی کنید برای کودکان خود روال خوابی منظم ایجاد کنید. زمان خواب و بیداری را در ساعت های ثابت تعیین کنید و در این زمان ها از فعالیت‌هایی با تحرک بالا پرهیز کنید.
کودکانتان را با ایجاد محیط خواب مناسب و به موقع خوابیدن تشویق کنید. مطمئن شوید که محیط خواب کودکان شما آرامش بخش و مناسب است. از نور زیاد، صداهای مزاحم و اشیاء محرک در اطراف کودکان خود پرهیز کنید. اطمینان حاصل کنید که کودکان قبل از خواب کافی فعالیت فیزیکی داشته باشند. همچنین، از مصرف مواد محرک مانند قهوه، نوشیدنی های قندی و مواد شیرین کننده در ساعات نزدیک به خواب کودکان پرهیز کنید. برخی روش‌های آرام بخش می توانند به کودکان کمک کنند تا آرامش بیشتری قبل از خواب بیابند. می‌توانید از روش‌هایی مانند ماساژ، داستان های خواندنی، موسیقی آرامش بخش یا تنفس عمیق استفاده کنید.
با تمام این تمهیدات اگر مشکل کم خوابی کودکان شما پابرجا بود و اثرات آن جدی بود، مراجعه به پزشک متخصص کودکان توصیه می‌شود. پزشک ممکن است تشخیص دقیق تری برای علت کم خوابی کودک شما بگذارد و راهکارهای درمانی مورد نیاز را تعیین کند. مهم است که درک کنید ، نیاز هر کودک برای خواب متفاوت است و برخی از کودکان به مقدار کمتری خواب نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر به خواب بیشتری نیاز دارند. در هر صورت چنانچه نتوانستید با این راهکارها خواب کودکان و نوجوانانتان را تنظیم نمایید، مشاوره با یک پزشک متخصص کودکان به شما کمک خواهد کرد.
