لزوم هموارسازی شرایط کارآفرینی در اقتصاد رو به رشد
این روزها از هر رسانه ای چه در دنیای حقیقی و چه مجازی ،سخن از فواید کارآفرینی است و سعی بر آن است که با پر رنگ نمودن تمام مزایای کارآفرین شدن، افراد را به سمت کارآفرینی سوق دهند، شاید موانع پیشروی کارآفرینان کمتر مورد توجه قرار گیرد. موانع و مشکلاتی که با شرایط اقتصادی و بالا و پایین شدن قیمت ارز و صدها موارد دیگر خود به تنهایی می تواند بسیاری از افراد را از کارآفرین شدن منصرف نماید و به همان آب باریکه ی کارمندی و یا مشاغل روتین دیگر راضی نماید. پر واضح است که اگر دولت ها ،علاقه مند به تربیت کارآفرینان و بهبود شرایط اقتصادی کشورهایشان هستند، باید هرچه جدی تر درصدد برداشتن این موانع اقدام نمایند. از بروکراسی های پیچیده اداری گرفته تا ده ها و شاید صدها موانع خرد و بزرگ دیگر که می تواند انگیزه فرد کارآفرین را کم رنگ و او را از مسیر کارآفرینی خارج نماید. انتقاد و فهم نادرست از واژه کارآفرینی باعث گشته که مفهوم کارآفرینی را برابر اشتغال زایی بدانیم و این درحالی است که کارآفرینی مفهومی فراتر از اشتغال همچون خلاقیت و نوآوری، ایجاد و توسعه رفاه اجتماعی و تولید ثروت می باشد و تنها پرداختن به مفهوم اشتغال زایی مانند سدی از پرداختن به سایر پیامد های مثبت کارآفرینی جلوگیری می نماید.
یکی ازموانع کارآفرینی میل به ثبات و عدم همراهی فرد کارآفرین نسبت به تغییرات محیطی است. پایبندی افراد به امنیت شغلی و عوامل اقتصادی، درست در مقابل کارآفرینی قرار گرفته است. با عنایت به اینکه کارآفرینی نیاز به پویایی، تلاش و ریسک پذیری دارد، تعارض ایجاد شده کاملا قابل لمس است. البته با وجود تلاطم های اقتصادی کشورمان و غیرقابل پیش بینی بودن شرایط اقتصادی حال حاضر و به تبع آن بسیاری از شاخص های دیگر فرد را محافظه کار کرده و با توجه به بستر اقتصادی موجود فرد از فعالیت های کارآفرینانه اجتناب می نماید. ضعف کار تیمی به خصوص در ایران که بسیار مشهود تر است، تاکید بر تفاوت ها و کم رنگ کردن نقاط قوت، نبودن از خود گذشتگی و عدم اعتماد واگذاری کار به سایر افراد نیز در تضاد با پیشرفت کارآفرینان قرار دارد.
ایده آل گرایی افراد جامعه به جای عمل گرایی در حوزه های مختلف نیز باعث رخوت و سکون در جامعه می گردد. زیرا مردم فقط موقعیت کنونی فرد کارآفرین از جمله سطح زندگی و رفاه اجتماعی او را مشاهده کرده و ایده آل خود می پندارند و این در حالی است که تلاش ها و شکست های او در مسیر رسیدن به موفقیت بر آنها پوشیده است و در ذهن خود بدنبال رویا پردازی هستند. نظام ناکارآمد بوروکراتیک بسیاری از سازمان های دولتی و الزام انجام فرآیندهای پیچیده اداری که باعث کاهش انرژی و اتلاف وقت افراد می گردد ازمشکلات بزرگ پیش روی کارآفرینان بوده و است. بخصوص ناکارآمدی مدیران و عدم ثبات حضور مدیران در پست ها باعث سردرگمی مراجعین و هر چه سخت تر شدن این فرآیند می شود.
در کشورهای در حال توسعه‌ای همچون ایران، انگیزه فرد کارآفرین باید به قدری قوی باشد که بر موانع قانونی و فرآیندهای پیچیده اداری غلبه کند. نبود وجود آموزش های مناسب در عرصه کارآفرینی همگام با دنیا و همچنین کاربردی نبودن علوم و عدم تطبیق آن ها با آموزش های روز، قابل تامل و توجه است. خلای نبود سیاست های کلان برای حمایت دولت از کارآفرینان و تخصیص منابع لازم به این گروه لطمه بزرگی به گسترش امر کارآفرینی در جامعه خواهد زد. استفاده ناصحیح از افراد غیرمتخصص و انتخاب و گزینش نیروی انسانی در رشته های غیرمرتبط از ضعف مدیریت انسانی در کشور است. حاکم بودن روابط به جای ضوابط در اختصاص منابع مالی به پروژه های کارآفرینی به علت عدم رعایت قانون و نظارت ناکافی از مجموعه دلایلی است که باعث می شود، بودجه های اقتصادی کشور بدرستی به سمت کارآفرینی هدایت نشود.با علم به همه این موضوعات، باید بپذیریم که کشور ما با وجود همه تلاش‌هایی که طی چند سال اخیر برای گسترش کارآفرینی صورت گرفته، هنوز فاصله زیادی با چشم اندازهای تبیین شده وجود دارد. به همین دلیل هم بسیاری از پروژه های بزرگ کارآفرینی و کسب و کارهای نوپا یا ورشکستگی در همان ابتدای راه را تجربه می کنند و یا نیمه کاره رها می شوند.
در یک سیستم درست و رو به رشد در تمام مبادی تربیتی از مهد تا مدرسه و حتی در نظام عالی آموزشی آن ،کارآفرینی به عنوان یک ارزش همواره مورد توجه قرار می گیرد و آموزش آن از اوجب واجبات به شمار می آید. حمایت از کارآفرینان و فعالیت های کارآفرینانه همچون یک معادله ی دو سر سود است که دولت ها و جوامع می توانند از آن بهره مند شوند.
مهندس امین رشیدی
