مهاجرت سرمایه به خارج از کشور

یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش سرمایه گذاری، مهاجرت سرمایه به خارج از کشور است که نمود آن در سال‌های اخیر، سرمایه گذاری در املاک کشور ترکیه بوده است. رونق بازار سرمایه حیاتی است ،چرا که ،رشد اقتصادی و بهبود شرایط کسب و کار در کشور به آن گره خورده است و اگر روزی مورد تهدید واقع شود، چرخ‌های مولد اقتصادی نیز از حرکت باز می‌ایستد.این مثال بسیار ساده‌ای از اهمیت سرمایه و سرمایه گذاری در یک کشور است که متأسفانه در حال حاضر بر اثر تورم سرسام آور، عدم رونق فضای سرمایه گذاری، مهاجرت سرمایه و در نهایت، کاهش میزان پس انداز مردم، سرمایه گذاری در استان آذربایجان شرقی کاهش یافته است؛ در حالی که استان آذربایجان شرقی به دلیل همجوار بودن با برخی از کشورها، می‌توانست شرایط بهتری را برای سرمایه گذاران خارجی و داخلی مهیا کند.

کاهش میزان پس انداز و سرمایه گذاری

یک تحلیلگر ارشد اقتصادی و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: سه عامل کاهش میزان پس انداز، کاهش سرمایه گذاری خانوار به علت گسترش بیکاری و افزایش تورم، کاهش جذب سرمایه توسط استان به دلیل عدم رونق فضای سرمایه گذاری و مناسب نبودن شرایط کسب و کار، خروج سرمایه از کشور و حرکت به سمت کشورهای همجوار از عمده دلایل کاهش سرمایه گذاری در استان آذربایجان شرقی است.محمد کلامی در ادامه گفت: اگر سرمایه را از بعد پس اندازهای مردمی مورد بررسی قرار دهیم، شرایط نامناسب در وضعیت اقتصادی، افزایش نرخ بیکاری و تورم در جامعه، افت میزان پس اندازهای خانوار را به دنبال داشته که در چنین شرایطی بیشتر درآمد مردم، صرف مخارج مصرفی می‌شود تا پس انداز و سرمایه گذاری.وی ادامه داد: سرمایه جذب شده در استان چه به صورت سرمایه گذار خارجی و یا سرمایه گذارهای درون استانی، به دلیل عدم شرایط نامطلوب اقتصادی، تحریم و شیوع ویروس کرونا کاهشی بود و در نتیجه سرمایه گذاری کاهش یافته است.

مهاجرت سرمایه به خارج از کشور

این تحلیلگر ارشد اقتصادی، عامل دیگر تأثیرگذار در کاهش سرمایه گذاری در استان آذربایجان شرقی را مهاجرت سرمایه به خارج از کشور دانسته و افزود: متأسفانه سرمایه به شکل‌های مختلف از کشور خارج می‌شود که یکی از نمودهای آن در سال‌های اخیر سرمایه گذاری در املاک کشور ترکیه است که در حال حاضر، ایرانیان یکی از بزرگ‌ترین خریداران ملک در ترکیه هستند که تصور می‌شود، بخش عمده آن از مناطق آذربایجان تأمین می‌شود.کلامی بیان کرد: سرمایه ترسو و ریسک گریز است؛ به همین دلیل برای ماندگاری سرمایه باید ریسک سرمایه گذاری را در استان کاهش داده و این اطمینان را ایجاد کنیم که اصل و فرع سرمایه گذاری تضمین شده و هم‌چنین رشد اقتصادی و بهبود شرایط کسب و کار در کشور سبب رونق سرمایه گذاری خواهد شد.

کلامی به لزوم ثبات اقتصادی در کشور اشاره کرده و افزود: در حال حاضر، خانوارها به دلیل وضعیت اقتصادی موجود، توان پس انداز و سرمایه گذاری را ندارند و این نیازمند ایجاد ثبات اقتصادی در بورس، تولید و فراهم آوردن زمینه برای پس انداز است.وی گفت: استان آذربایجان شرقی به دلیل همسایگی با کشورهای آذربایجان و ارمنستان و قرار گرفتن در مسیر ترانزیتی اروپا، نیروی جوان و متخصص، نرخ بالای افراد تحصیل کرده در استان و وجود مزیت‌های تاریخی در بازار برخی اقلام مانند صنعت فرش، چرم، کفش، خشکبار، صنایع غذایی، اگر برنامه ریزان و مسئولان اقتصادی پای کاری داشته باشد که شرایط خوب را درک و راهبری کنند، به یقین جذب سرمایه گذار خصوصاً در بعد داخلی به راحتی امکان پذیر خواهد بود.این تحلیلگر ارشد اقتصادی افزود: استان آذربایجان شرقی می‌تواند به یک قطب گردشگری خصوصاً تجاری و درمانی تبدیل شود اما متأسفانه به دلیل برخی موارد، استفاده چندانی از این مزیت‌ها نشده است اما اگر خواهان رخ دادن چنین اتفاقاتی در استان هستیم، باید در وهله اول، استان را بشناسیم و قابلیت‌های آن را باور کنیم تا بتوانیم این قابلیت‌ها را در داخل کشور و حتی خارج از کشور معرفی کنیم.

رونق بازار، سرمایه حیاتی است

به گفته این تحلیلگر ارشد اقتصادی، رونق بازار سرمایه حیاتی است، چرا که آینده، ثروت و اشتغال همگی وابسته به سرمایه گذاری است. تولید در گرو سرمایه گذاری بوده و اگر سرمایه گذاری رخ ندهد، چرخ‌های مولد اقتصادی یک استان از حرکت باز می‌ایستد.

کلامی به برخورد مهربانانه با سرمایه گذار داخلی، مهیا کردن شرایط لازم برای فعالیت، عدم ایجاد موانع و هم‌چنین به جذب سرمایه گذار خارجی تأکید کرده و گفت: باید برنامه مدونی را برای جذب سرمایه گذار از ایرانیان و آذربایجانی‌های خارج از کشور برای سرمایه گذاری در داخل استان تدوین نموده و قابلیت‌های اقتصادی استان را برای آنان معرفی کنیم.وی ادامه داد: رونق بورس‌های سالم و بازار سهام، متأثر از رونق اقتصادی است و هم‌چنین رشد پایدار بورس و افزایش ارزش واقعی سهام نیز، بسته به رونق اقتصادی است.

سیاست باید در خدمت اقتصاد باشد

این تحلیلگر ارشد اقتصادی گفت: اگر دولت جدید در پی افزایش تعاملات بین المللی و منطقه‌ای باشد و توجه ویژه‌ای به سیاست در خدمت اقتصاد داشته باشد، می‌توان امید بست که نتایج خوبی در این حوزه به دست خواهد آمد.کلامی ادامه داد: عدم حضور مدیران و برنامه ریزان موفق اقتصادی و انتصاب مدیران سیاسی در این بخش دیگر از مشکل موجود در این زمینه است، که عموماً نگاه اقتصادی به مسائل نداشته و راهبری لازم را نمی‌توانند انجام دهند.این تحلیلگر ارشد اقتصادی، چالش‌های اصلی اقتصاد ایران را در کنار تحریم‌های خارجی، خودتحریمی دانسته و افزود: حضور بخش دولتی در اقتصاد، رقیب شدن بخش دولتی با بخش خصوصی، اقتصاد وابسته به نفت، تنگ نظری در مواجهه با سرمایه گذاران، مشکلات بازار سرمایه و پول و… از عواملی است که اقتصاد ایران را دچار مشکل کرده‌اند.

لزوم تشکیل سازمان مستقل سرمایه گذاری خارجی در کشور

یک فعال اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار این خبرگزاری گفت: در کل کشور، یک سرمایه گذار به دنبال منفعت، امنیت سرمایه و تکریم خود به خصوص سرمایه گذاران خارجی است. اسماعیل چمنی ادامه داد: بروکراسی‌اداری و کاغذبازی‌های غیرضروری، موجب دلسردی سرمایه گذاران در ایران و مهاجرت سرمایه می‌شود این در حالی است که کشورهایی در سرمایه گذاری موفق هستند که به محض یافتن سرمایه گذار خارجی یا داخلی، در اسرع وقت مجوزهای لازم صادر می‌شود تا وقت و انرژی سرمایه گذاران در راهروهای پرپیچ و خم اداری تلف نشود و او برای سرمایه گذاری‌های بیشتر تشویق شود.وی افزود: تسهیل ارتباطات و تعاملات خارجی یک کشور، ضامن موفقیت آن کشور در حوزه تولید و صادرات است که لازمه آن نیز تسهیل حضور سرمایه گذاران خارجی می‌باشد.

این فعال اقتصادی بیان کرد: تغییر نگاه مدیریتی به موضوع سرمایه گذاری و سرمایه گذاران اجتناب ناپذیر است و نهادهای تصمیم گیر کشور ما در حوزه اجرای پروژه‌های عمرانی و صنعتی باید دیدگاه خود را نسبت به سرمایه گذاران خارجی تغییر دهند تا شاهد رشد و توسعه سرمایه گذاری و رونق اقتصادی باشیم.

وجود مدیریت واحد سرمایه گذاری در ایران

چمنی با اشاره به لزوم مدیریت واحد سرمایه گذاری در ایران ادامه داد: اگر به دنبال سرمایه گذاران خارجی در کشور هستیم باید سازمان یا نهادی مستقل و متخصص با اختیارات تعریف شده در حوزه سرمایه گذاری تشکیل شود تا از گیر افتادن سرمایه گذاران در راهروهای عریض و طویل اداری جلوگیری شود. وی افزود: تورم سرسام آور و کاهش ارزش پول ملی، یکی دیگر از عوامل کاهش سرمایه گذار خارجی در ایران است و به همین دلیل سرمایه گذاران به دنبال سرمایه گذاری در کشورهایی هستند که دارای رشد اقتصادی قابل قبولی باشند.این فعال اقتصادی بیان کرد: مشکل واقعی ایران، کاهش ارزش پول ملی است، چرا که کاهش ارزش پول ملی موجب نارضایتی و از دست رفتن سرمایه‌های اندوخته شده مردم و در نهایت کاهش سرمایه گذاری خارجی شده است.

بخشی از سرمایه‌های کشور در اختیار بانک‌هاست

وی افزود: بخشی از سرمایه‌های بزرگ کشور در اختیار بانک‌هاست که تبعات این رویکرد منفعت طلبان، چوب لای چرخ‌های اقتصادی و تولیدی کشور و از جمله استان آذربایجان شرقی می‌گذارد و کم‌ترین نتیجه این رویکرد، نیمه تمام ماندن پروژه‌های عمرانی و از دست رفتن سرمایه‌هاست.چمنی در پایان گفت: از مسئولان خواستاریم تا بسترهای لازم برای تقویت پول ملی را فراهم کنند و زمینه برقراری و توسعه تعاملات سیاسی و اقتصادی در چارچوب مقررات را نیز هموار نمایند.صاحب نظران در این عرصه معتقد هستند که رشد اقتصادی و بهبود شرایط کسب و کار در کشور سبب رونق سرمایه گذاری خواهد شد و به همین دلیل، رونق بازار سرمایه حیاتی است، چرا که آینده ثروت و اشتغال همگی وابسته به سرمایه گذاری است و اگر سرمایه گذاری رخ ندهد چرخ‌های مولد اقتصادی یک استان از حرکت باز می‌ایستد.

گزارش از آناهیتا رحیمی