آیا انتقال یارانه ممکن است؟

  جداسازی یارانه از حساب سرپرست خانوار قبلی و انتقال آن به سرپرست خانوار جدید در مواردی مطابق قانون امکان پذیر می باشد.

یارانه مفهومی آشنا برای ما ایرانیان است. در ده سال اخیر و اندکی بیشتر، یارانه را به عنوان مبالغی وجه نقد که به صورت ماهانه به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود شناخته‌ایم. اما قابل توجه است که بدانیم، یارانه در واقع به نوعی سوبسید و کمک مالی دولت‌ها به بنگاه‌های اقتصادی است تا بازار رقابت را افزایش دهد، و در یک نوع دیگر به عنوان مالیات منفی شناخته می‌شود که به عموم مردم اعطا می‌گردد.

یارانه در مفهوم فعلی آن در ایران، به کلیه اشخاص ایرانی تعلق می‌گیرد که در قید حیات هستند. به عبارت دیگر هر نوزاد ایرانی که متولد می‌شود، میتوان با طی کردن تشریفات اداری متعلق یارانه قرار گیرد و از سوی دیگر، هر شخص که فوت نماید، یارانه قانونی وی قطع خواهد شد.

گفته شد که یارانه به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود، حال اگر یکی از فرزندان به دلیل ازدواج از خانواده اصلی جدا شده و خانواده مستقل خود را تشکیل دهد تکلیف چیست؟ یا حتی اگر یکی از فرزندان مجرد باشد، لیکن به دلیل استقلال مالی، ترجیح وی بر تجزیه یارانه از خانواده باشد چه اقدامی باید صورت دهد؟ در این نوشته به هر به بررسی جداسازی یارانه‌های نقدی و مراحل قانونی آن می‌پردازیم.

جداسازی یارانه فرزندان متاهل از خانواده پس از ازدواج

در قوانین حقوق خانواده ایران، مرد سرپرست خانواده شمرده شده است. این جمله به آن معناست که انجام برخی امور که به نیابت از خانواده صورت می‌پذیرد، باید توسط زوج انجام گردد. برای مثال در درخواست جداسازی یارانه، وظیفه بر عهده زوج است که مراحل اداری و تشریفاتی را طی نماید. البته زوج می‌تواند به هر شخصی ولو همسر خود، وکالت مدنی در پیگیری امور و جداسازی یارانه اعطا نماید، اما در هر حال انجام این اقدام حق و وظیفه زوج است.

مدارکی که برای درخواست جداسازی یارانه باید ارائه شود، شامل مدارک هویتی زوجین، من جمله شناسنامه و کارت ملی، سند ازدواج ایشان، در برخی از شعب مدارک شناسایی ولی هر یک از زوجین و نیز شماره حساب و کارتی است که به نام زوج باشد.

زوج پس از آماده سازی مدارک یاد شده، باید به یکی از شعب پلیس +10 مراجعه نماید. شعبه مذکور، مرجعی را برای مراجعه به زوج معرفی می‌نماید. مرجع دوم، وظیفه حذف نام زوجین از شمار خانواده قبلی را بر عهده دارد. همچنین گزارش و شماره پیگیری با مضمون حذف نام آن‌ها به زوج ارائه خواهد داد، در مرحله بعدی، زوج با در اختیار داشتن کلیه مدارک و نیز شماره پیگیری یاد شده، مجددا به پلیس‌+10 مراجعه کرده و درخواست ایجاد و شناسایی خانواده جدید را ثبت می‌نماید.

پس از ارائه درخواست توسط زوج، مراحل اداری آغاز خواهد شد و از این پس در اختیار طرفین نیست. در نتیجه باید یک نکته را به خاطر داشته باشیم، حذف نام پیش از ایجاد خانواده جدید اتفاق می‌افتد، پس احتمال اینکه ارائه یارانه به خانواده جدید رد شود، وجود دارد.

جداسازی یارانه فرزندان مجرد از خانواده

شخص مجرد در سیستم فعلی به عنوان یک خانواده شناخته نمی‌شود، در نتیجه بدیهی است که نمی‌تواند درخواست قطع یارانه خود نزد سرپرست خانوار و واریز آن به حساب شخصی خود را ارائه دهد. به عبارت دیگر، چنانچه شما یک فرد مستقل اما مجرد هستید، یارانه شما تا زمانی که ازدواج نکرده‌اید به حساب سرپرست خانواده، که معمولا پدر هست، واریز خواهد شد. در صورت ازدواج و با طی کردن مراحل یاد شده، یارانه زوجین به حساب زوج واریز می‌گردد.

یارانه خانوارهای بدسرپرست

همانطور که پیش از این بیان شد، مطابق با قوانین ایران، زوج به عنوان سرپرست خانوار شناخته می‌شود. سرپرست خانواده حقوق و وظایفی به عهده دارد، برای مثال، مدیریت خانواده با سرپرست است، مدیریت شامل موارد مالی و معنوی خواهد بود، در نتیجه همانطور که واریزهای مالی به حساب سرپرست صورت می‌پذیرد، مدیریت حساب‌های مالی و هزینه‌کرد آن برای بهترین مقصود نیز، وظیفه ایشان است.

اما قانون حالت‌هایی را پیش‌بینی کرده است که سرپرست خانواده نتواند از عهده وظایف خود برآید. برای مثال عقل معاش نداشته باشد، یا سلامت جسمی و روحی وی نشان از عدم توانایی در انجام وظایف داشته باشد.

در چنین حالت‌هایی می‌توان از مقام قضایی صالح، گواهی عدم سلامت و یا عدم صلاحیت دریافت کرد. در گواهی یاد شده، سرپرست جدید خانوار مشخص خواهد شد. سپس به همراه گواهی دریافت شده، سرپرست جدید خانواده می‌تواند مراحل تغییر سرپرست و تغییر حساب واریز یارانه را در پلیس +10 دنبال نماید.

فوت سرپرست خانواده

چنانچه سرپرست خانواده، که در فرض نخست پدر هست، فوت نماید، نامبرده از شمار یارانه‌بگیران حذف خواهد شد، اما نمی‌توان سرنوشتی یکسان برای دیگر اعضای خانواده قائل شد. حسابی که یارانه به آن واریز می‌شود، به دلیل فوت صاحب حساب از کاربری خارج شده است. شخص سرپرست خانواده به دلیل فوت صلاحیت دریافت یارانه را از دست داده است. چه باید کرد؟

سرپرست جدید خانواده اصولا مادر خواهد بود، در نتیجه مادر و فرزندان به همراه مدارک شناسایی و نیز مدرک فوت پدر، برای انجام امور اداری و پیگیری تشریفات باید به پلیس +10 مراجعه نمایند و نسبت به تغییر شماره حساب معرفی شده اقدام نمایند.

طلاق زوجین

حالت آخر از جدا کردن یارانه که بررسی خواهیم کرد، وضعیتی است که زوجین به واسطه طلاق از یکدیگر جدا شده‌اند. در این حالت، بر خلاف مورد قبلی، هیچ یک از طرفین صلاحیت خود در دریافت یارانه را از دست نداده است، لیکن خانواده ایشان از هم فروپاشیده است.  به عبارت دیگر، خانواده جدید، که معیار جدا شدن یارانه زوجین از خانواده اصلی خود بود، دیگر در قید حیات نیست.

در چنین وضعیتی هر یک از زوجین به عضویت خانواده قبلی خود باز خواهند گشت. بنابراین هر یک از ایشان می‌توانند با در دست داشتن مدارک هویتی خود و نیز برگ تاییدیه طلاق، به پلیس +10 مراجعه کرده و درخواست بازگشت یارانه خود به حساب سرپرست خانواده اصلی را ارائه دهند.

در اینجا باید ذکر شود که فرزندان زوجین طلاق گرفته، در هر صورت از نظر مالی، تحت سرپرستی پدر قرار دارند، در نتیجه همانگونه که پدر وظیفه تامین نیازهای مالی فرزندان را به عهده دارد، مزایای مالی همچون یارانه نیز به حساب وی واریز خواهد شد.