امید والدین به بازگشایی مدارس در آبان
با سرعت گرفتن واکسیناسیون در جامعه و همچنین واکسیناسیون نوجوانان به نظر می‌رسد، امید والدین برای نزدیک شدن به بازگشایی مدارس بیشتر شده است. حالا گفته می‌شود از آبان ماه آموزش حضوری می‌شود.
بعد از گذشت ۱۵ روز از مهرماه که دانش آموزان کلاس اولی تقریباً هفته‌ای دو بار به مدارس رفتند، همانطور که آموزش و پرورش اعلام کرده بود ،عموم آموزش‌ها دوباره در بستر مجازی به کار خود ادامه می‌دهد؛ از جمله آموزش کلاس اولی‌ها هر چند قرار است از اول آبان ماه همراه با بازگشایی مدارس باشد. در این مدت کوتاه هم تنوع مدارس و روش آموزش‌ها و رعایت استانداردها بار دیگر خود را نشان داد و مانند تمام دوره کرونا بیشترین آسیب را از تعطیلی مدارس دانش آموزان مدارس دولتی خورده‌اند. مدارس غیردولتی و مدارس استعدادهای درخشان در این مدت زیرساخت‌های مجهزتری را برای تعامل با دانش آموزان در فضای مجازی تدارک دیده‌اند و در این سال تحصیلی جدید نیز بیشتر بر آموزش حضوری با رعایت پروتکل‌ها تاکید دارند.
علیرضا کمرئی – سخنگوی آموزش و پرورش در خصوص اینکه آیا بازگشایی مدارس در آبان ماه اتفاق می‌افتد، به خبرنگار مهر گفت: ما یک الگوی بازگشایی مدارس داریم که از قبل اعلام کردیم. طبق آن مدارس روستایی و عشایری که کلاس‌هایشان کمتر از ۳۰ نفر جمعیت دارد، بازگشایی شده‌اند و مدارس فنی و حرفه‌ای هم برای دروس مهارتی در حال حاضر کلاس‌های حضوری را تشکیل می‌دهند.وی ادامه داد: بنا برهمین الگوی بازگشایی مدارس قرار است از آبان ماه مدارس کم جمعیت شهری نیز بازگشایی شوند. البته به سرعت واکسیناسیون هم بستگی دارد اما پیش بینی مان این است که مدارس کمتر از ۶۰ نفر جمعیت بازگشایی شوند. البته در مدارس دیگر هم گروه بندی دانش آموزان را برای حضور در مدارس خواهیم داشت.کمرئی گفت: در الگوی بازگشایی مدارس که از آبان ماه داریم هر روز دانش آموزان به مدرسه نمی آیند و یک پروتکل بهداشتی طراحی شده که بچه‌ها گروه بندی می‌شوند. در این مدارس آموزش‌ها به صورت مجازی هم دنبال می‌شود.
امید والدین برای بازگشت به روزهای آموزش حضوری
بیشتر والدین این روزها امیدوارند ،همانطور که آموزش و پرورش اعلام کرده است ،مدارس از آبان ماه به صورت حضوری برگزار شود. برپایی آموزش‌ها به صورت مجازی طی چندین ماه گذشته به قدری طولانی شده است که والدین را دچار نگرانی از وضعیت آموزشی دانش آموزان کرده است. در طول تاریخ آموزش در دنیا شاید بتوان این اختلال در آموزش را جدی ترین اختلال جهانی در امر آموزش دانست اما تقریباً هیچ کشوری نبوده است که در آن یک سال تحصیلی به طور کامل در فضای مجازی بگذرد و درهای مدارسش کاملاً بسته باشد.حالا با سرعت گرفتن واکسیناسیون در کشور و خصوصاً اولویت قرار گرفتن واکسیناسیون معلمان و حالا هم واکسیناسیون دانش آموزان، امیدها برای بازگشایی مدارس در آبان ماه بیشتر شده است؛ خصوصاً اینکه تجربه آموزش‌های آنلاین خصوصاً در مدارس دولتی که بیشترین تعداد مدارس را تشکیل می‌دهند ،نشان می‌دهد که هنوز بعد از این مدت آموزش‌های آنلاین به استانداردهای لازم نرسیده است. واقعیت این است که کلاس‌های ۳۰ نفره و ۴۰ نفره برای آموزش‌های حضوری نیز استاندارد نیست و حالا در فضای آموزش آنلاین چنین کلاس‌هایی عملاً امکان تعامل معلم و دانش آموزان را به صفر می‌رساند و می‌دانیم که آموزش‌های غیرتعاملی بازدهی حداقلی دارند.
مادر درسا که فرزندش در کلاس اول در مدرسه‌ای هیأت امنایی درس می‌خواند درباره تجربه روزهای آغاز مدرسه گفت: در دو هفته اول دخترم ۴ روز و هر روز دو ساعت به مدرسه رفت. ۳۰ نفر سر کلاس هستند که معلم شان آنها را به دو گروه تقسیم کرده بود.وی ادامه داد: به نظرم خیلی حال و هوای دخترم در این روزها عوض شد. بچه‌ها زنگ تفریح‌ها با اینکه کوتاه بود اما خیلی خوشحال بودند و در حیاط بازی می‌کردند. البته دوباره کلاس‌ها مجازی شد و هر ۳۰ نفر سر کلاس آنلاین هستند. عموماً معلم یکطرفه صحبت می‌کند و همه بار منتقل کردن آموزش‌ها به بچه‌ها به عهده پدر و مادرهاست. من و همسرم نوبتی سر کلاس آنلاین فرزندمان هستیم و با اینکه کارمند هستیم ولی خیلی از همکلاسی‌های دخترم تنهایی سر کلاس آنلاین می‌شوند و هیچ کسی نیست که بتواند آنها را همراهی کند.این مادر با بیان اینکه دخترم هر روز صبح می پرسد ،من دوباره کی دوستانم را می بینم، گفت: امیدوارم واقعاً مدارس آبان ماه باز شود، چون دوباره این بچه‌ها شکست می‌خورند. من این تجربه را سر دوره پیش دبستانی دخترم هم داشتم که دیگر نتوانست دوستانش را ببیند و مدتی افسرده شده بود.
وی بیان کرد: یکی از مشکلات جدی آموزش مجازی این است که عملاً منِ مادر باید به دخترم درس بدهم و سر حل تکالیفش خیلی با او دچار چالش می‌شوم ،چون عملاً تأکیدات معلمی برای انجام تکالیف مستقیم به خود فرزندم در کار نیست و هر چه فشار هست را معلم به ما والدین منتقل می‌کند و دخترم هیچ تصوری از اینکه معلم چنین تکالیفی داده است، ندارد و فکر می‌کند این یک اجبار از سوی من مادر است و همین باعث شده این چند وقت خیلی با دخترم دچار مشکل شوم. از آن طرف، معلم تکالیف را هیچ اصلاحی نمی‌کند. انگار تصور این است که همه تکالیف را درست انجام داده‌اند.وی در پاسخ به این پرسش که آیا شبکه شاد را نصب کرده‌اید، نیز گفت: به اجبار مدرسه شبکه شاد را نصب کردیم ولی تا الان هیچ کاری با این شبکه نداشته‌ایم. کلاس‌ها در اسکای روم برگزار می‌شود و در واتساپ هم تکالیف را می‌فرستیم.
مادر پریا که فرزندش کلاس پنجم است، نیز گفت: از اول شروع سال تحصیلی همه آموزش‌های فرزندم در فضای مجازی است. هیچ دوره‌ای هم برای پایه قبلی صورت نگرفت که مطمئن هستم، دخترم در آن دچار ضعف است. یکی از مشکلاتی که این روزها بیشتر خودش را برای ما والدین نشان می‌دهد این است که روش تدریس‌ها عوض شده است و من خودم با شیوه دیگری درس خواندم که اصلاً با این مدل آموزش آشنا نیستم. عمیقاً نگران این هستم که اصلاً دخترم در این یک سال و نیم تحصیلی همه چیزی که باید یاد می گرفته را یاد گرفته است؟ به نظرم ،بسیار پایه‌ها ضعیف شده است. الان هم همان روال ادامه دارد. معلم وویس می‌فرستد در واتساپ و مثلاً تدریس می‌شود و بعد ما باید دوباره تلاش کنیم مطالبی را که در وویس گفته شده به دخترمان یاد بدهیم. من واقعاً نمی‌فهمم این مدل را چه کسی ابداع کرده است.
وی ادامه داد: مسئولان آموزش و پرورش خودشان بچه مدرسه‌ای ندارند؟ واقعاً از نزدیک در این مدت ندیده‌اند چه بلایی سر ارتباط والدین و فرزندان آمده است؟ اصلاً چه بلایی سر یادگیری بچه‌ها آمده است؟ سوال من این است که مگر قرار نبود ،زودتر معلم‌ها را واکسن بزنند که در مهر مدارس حضوری شود؟ الان اعلام کرده‌اند ،بچه‌ها هم باید واکسن بزنند بعد مدارس باز شود. خیلی از والدین همکلاسی‌های دخترم نمی‌خواهند به فرزندانشان واکسن بزنند. واقعاً در این مدت نمی‌شد یک روش استاندارد بی خطر برای بازگشایی مدارس داشت؟ به نظرم معلم‌ها الان بیشترین مانع بازگشایی مدارس هستند. معلم دخترم مدام به ما می‌گوید ،خیلی بازگشایی مدارس خطرناک است. الان همه چیز در کشور باز است. همه فعالیت‌ها مجاز است. فقط مدرسه رفتن خطرناک است؟
تمرکز بر ارتقای شبکه شاد و فراموش کردن زیرساخت‌های پروتکل‌های آموزش حضوری
از ابتدای شیوع کرونا پروتکل‌های آموزش حضوری برای فضای آموزشی مشخص بود. ارتقای شرایط تهویه کلاس‌ها که این روزها حتی برای بازگشایی مدارس با وجود واکسیناسیون گسترده نیز بر آن تاکید می‌شود. موضوعی که به نظر می‌رسد در این ماه‌ها آموزش و پرورش تلاشی برای بهبود آن نکرده است و هیچ گزارشی که نشان بدهد ،چند درصد مدارس دارای این تهویه مناسب هستند یا برای ارتقای این امر چه تلاشی شده است در دست نیست. مسئولان آموزش و پرورش بیشتر به ارائه میزان مخاطبان شبکه شاد و تغییرات این پلتفرم علاقه نشان می‌دهند.از دیگر پروتکل‌هایی که از ابتدا بر آن تاکید شد و هنوز هم در مدل جدید بازگشایی بر آن تاکید می‌شود ،کاهش تعداد دانش آموزان سر کلاس هاست. از آنجایی که نسبت معلم به دانش آموزان و نسبت مدارس به دانش آموزان در بسیاری از مناطق شهری بسیار کم است ما همچنان شاهد تشکیل کلاس‌هایی با تراکم دانش آموزی غیراستاندارد و بالای ۲۰ نفر هستیم. همین باعث می‌شود که صحبت از گروه بندی کلاس‌ها در آموزش حضوری به میان بیاید که به نظر می‌رسد ،مطمئن‌ترین راه برای آموزش حضوری است. همزمان با کاهش دانش آموزان در کلاس رعایت فاصله فیزیکی و داشتن ماسک سر کلاس نیز از پروتکل‌هایی است که از ابتدا بر آن تاکید شده است.اگر همت مدیران مدارس را در این روزها شاهد باشیم به نظر می‌رسد، مدیریت چنین پروتکل‌هایی چندان دشوار به نظر نرسد. اما همچنان کادر مدارس برای بازگشایی مدارس مقاومت‌هایی دارند. این در حالی است که تقریباً در دنیا به ندرت کشوری را می‌توان یافت که یک سال تحصیلی را به طور کامل تعطیل کرده باشد و به سمت آموزش مجازی برده باشد. حتی کشورهایی که عمر آموزش مجازی در آنها طولانی است و زیرساخت‌های لازم را هم داشته‌اند، اصل بر آموزش حضوری است اما مسئولان آموزش و پرورش از ابتدا با تاکید بر آموزش تلویزیونی و راه اندازی شبکه شاد و بالیدن به چنین اقداماتی که حتماً در یک بازه کوتاه بسیار مؤثر است، از رفتن دنبال زیرساخت‌های لازم برای آموزش‌های حضوری باز داشته شدند تا جایی که متأسفانه آموزش آنلاین دارد به یک سبک مورد پسند برای برخی والدین و شمار زیادی از کادر مدارس تبدیل می‌شود.
تمام مطالعات و روش‌های یادگیری تاکید بر اثر گذاری آموزش حضوری دارد و حتی آموزش‌های آنلاین در دوره دانشگاهی نیز چندان مورد تأیید نیست. معلمان قابل جایگزینی نیستند و حتی از سوی دیگر روانشناسان هشدار جدی درباره تداخل نقش والدین در مدل آموزش مجازی می‌دهند و نسبت به ایجاد تنش در رابطه والدین و فرزندانشان به خاطر مدل آموزش غیرحضوری هشدار می‌دهند.از سوی دیگر، کاهش عمق یادگیری که از نتایج تاکید زیاد بر آموزش‌های مجازی است اگر با تاکید و استمرار آموزش‌های مجازی باشد قطعاً از یک زمانی به بعد دیگر قابل جبران نیست. همچنین ادامه این روش آموزشی تأثیر غیرقابل برگشتی در نحوه تعامل کودکان و نوجوانان با یکدیگر و تداخل جدی در روند رشدی و شناختی آنها ایجاد می‌کند. بسیاری از روانشناسان هشدار می‌دهند که اگر این شرایط عدم دسترسی سالم به همسالان ادامه پیدا کند و مدارس بسته بماند، بعد از کرونا این تحمیل سبک زندگی کودکان و نوجوانان را با مشکلات جدی رو به رو می‌کند؛ خصوصاً کودکانی که در ابتدای مراحل شناختی هستند.
مسئولان آموزش و پرورش می‌گویند: دانش آموزان به آموزش دسترسی دارند، چرا که در حال حاضر سه روش آموزش حضوری، آموزش مجازی (با تاکید بر شاد) و آموزش تلویزیونی در جریان است. اما در عین حال برای اجرای دستورالعمل کمیته سلامت مدارس اختیار به مدارس گذاشته شده است و شاید اینجاست که باید رصد و نظارت بر تلاش مدیران برای رسیدن به استانداردهای لازم بررسی شود.هرچند آموزش و پرورش تأکید می‌کند که قبل از بررسی، تأیید منطقه یا ناحیه و ابلاغ آن به مدیر، حضور مستمر روزانه دانش آموزان در مدرسه و در کلاس‌های درس مجاز نیست و بعد از بازگشایی و در طول سال تحصیلی، مدیر مدرسه به طور مداوم از طریق «کمیته سلامت مدرسه»، شرایط مدرسه را از نظر رعایت مسائل بهداشتی به طور مستمر پایش کرده و ارتقا می‌دهد.
بر اساس این گزارش و بنا به اعلام وزارت بهداشت، واکسیناسیون معلمان با حدود بیش از ۹۰ درصد معلمان انجام شده است و واکسیناسیون دانش‌آموزان نیز برای گروه ۱۲ تا ۱۸ سال در حال انجام است. در حال حاضر تصمیم قابل اجرایی برای گروه سنی ۶ تا ۱۲ سال اعلام نشده است.
