مدیر مسئول شرق: روزنامه یعنی چاپ
مهدی رحمانیان، مدیر مسئول روزنامه «شرق» معتقد است: روزنامه یعنی چاپ؛ وقتی جلوی چاپ را بگیرید، مفهوم آن تعطیل شدن است؛ وقتی از روزنامه صحبت می‌کنیم یعنی از یک «رسانه مکتوب» سخن می‌گوییم، وقتی جلوی رسانه مکتوب گرفته می‌شود، یعنی تعطیل شدن.
در روزهای اخیر و پس از افزایش نگرانی‌ها از باب شیوع ویروس کرونا در کشور، کمیته اطلاع رسانی و مدیریت جو روانی ستاد ملی مقابله با کرونا همچنان که در روزهای گذشته دست به اقداماتی به منظور کاهش و قطع زنجیره ابتلا به کرونا داشته است با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که نسخه کاغذی نشریات تا پایان طرح فاصله گذاری اجتماعی چاپ نمی‌شود.
در اطلاعیه این کمیته در مورد انتشار نسخه کاغذی رسانه‌ها آمده است: با توجه به شیوع کرونا در کشور و توصیه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مبنی بر فاصله گذاری اجتماعی، موضوع انتشار نشریات کاغذی در دستور کمیته اطلاع رسانی و مدیریت جو روانی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا قرار و مورد بررسی همه جانبه قرار گرفت.
«بر اساس مصوبه کمیته اطلاع رسانی و نظر به اینکه انتشار مطبوعات و نشریات کاغذی مستلزم فعالیت مجموعه‌ای از افراد از خبرنگاران تا صنعت چاپ و توزیع است و این روند بالقوه ممکن است به شیوع بیشتر بیماری بینجامد، لذا در راستای اجرای حداکثری طرح ملی فاصله گذاری اجتماعی مصوب ستاد ملی مقابله با کرونا، نسخه کاغذی نشریات تا پایان این طرح چاپ نخواهد شد و رسانه‌های مکتوب تمام ظرفیت خود را در فضای برخط و شبکه‌های اجتماعی برای تقویت جریان اطلاع رسانی و کارکرد آموزشی مقابله با کرونا همانند هفته های اخیر بکار خواهند گرفت».
این موضوع البته واکنش‌های مختلفی را در فضای حقیقی و مجازی برانگیخت و به ویژه با مخالفت‌های صاحبنظران و فعالان عرصه چاپ و توزیع روزنامه همراه شد. مخالفان این اقدام را به مثابه اقدامی ناصواب تلقی کردند که جامعه را از دسترسی به اطلاعات صحیح آن هم در زمانی که بیش از همیشه به آن نیاز دارد محروم می‌سازد.
در نهایت دیروز سه‌شنبه، کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا طی اطلاعیه‌ای از نشر نسخه کاغذی رسانه‌ها از شنبه ۲۳ فروردین خبر داد.
خبررسانی در هیچ شرایطی نباید تعطیل شود
مهدی رحمانیان مدیرمسئول روزنامه شرق در رابطه با شرایط پیش آمده و تعطیلی روزنامه‌ها در روزهای اخیر، گفت: در دنیا و به‌خصوص کشورهایی که از حیث شیوع کرونا وضعیتی به‌مراتب بدتر از ما دارند، روزنامه‌ها را تعطیل نکردند؛ به این معنا و مفهوم که خبررسانی در هیچ شرایطی نباید تعطیل شود. چه در شرایط شاد و چه در بحران خبررسانی باید پابه‌پای مسائل جلو برود. یعنی چه آن زمان که مسائل حاد روانی در جامعه مطرح است، خبررسانی باید از طریق رسانه‌های شناسنامه‌دار و معتبر صورت گیرد و چه آن زمان که حال همه خوب است و همه‌چیز گل‌وبلبل.
وی افزود: بنابراین حذف روزنامه و تعطیلی آن به تعبیری به‌جای حل مسئله، پاک کردن صورت‌مسئله است. اگر بحث پیشگیری است یا کمک به جلوگیری از شیوع این بیماری، می‌شود راه‌هایی را پیدا کرد که اگر آلودگی از طریق کاغذ انتقال می‌یابد جلوی آن را گرفت؛ اما تعطیل کردن روزنامه‌ها در شرایط موجود، بیش از آن‌که کمکی برای دولت باشد، به ضرر دولت است، چراکه روزنامه‌ها مخصوصاً تعدادی از آنان کمک دولت هستند و می‌توانند بازوی دولت باشند. به این دلیل که رسانه‌های دیگر به‌ویژه رسانه‌های صوتی و تصویری در انحصار صداوسیما است و درجاهایی نه‌تنها کمک‌کننده نیستند بلکه نمک بر زخم دولت هم می‌پاشند
بنابراین فکر می‌کنم دولت باید راهکاری برای انتشار روزنامه‌ها پیدا کند و جلوی تعطیلی آنان را بگیرید تا دست‌کم این کار به اسم دولت تمام نشوند.
روزنامه یعنی چاپ
این فعال عرصۀ روزنامه‌نگاری در واکنش به این موضوع که روزنامه‌ها تعطیل نشده‌اند و فعالیت خود را در فضای اینترنت ادامه می‌دهند، تصریح کرد: روزنامه یعنی پرینت (چاپ کردن)؛ وقتی جلوی چاپ را بگیرید، مفهوم آن تعطیل شدن است؛ وگرنه رسانه‌های دیجیتال که قبلاً هم بودند و خبرگزاری‌ها، شبکه‌های اجتماعی و … و روزنامه‌ها هم در فضای دیجیتال منتشر می‌شدند ولی وقتی از روزنامه صحبت کنیم یعنی از یک رسانه مکتوب سخن می‌گوییم، وقتی جلوی رسانه مکتوب گرفته می‌شود یعنی تعطیل شدن.
رحمانیان ادامه داد: از همکارانمان در وزارت ارشاد پرسیدم که وقتی این تصمیم گرفته شد چه کسانی در این جلسه بودند؛ یعنی آیا از صاحبنظران و صاحبان رسانه کسی در این جلسه بود؟ گفتند نبوده‌اند. عرض من این است که برای یک تصمیم مهم باید از کارشناسان آن موضوع سؤال شود. متأسفانه کارشناسان اصلی این رسانه (رسانه‌های مکتوب) در این جلسه نبوده‌اند و کسانی که تصمیم گرفته‌اند، نظرشان مبتنی بر یک نظر کارشناسی در این حوزه نبوده و این مسئله‌ای است که صاحبان رسانه را نگران ساخته است.
وی افزود: درست است که تعطیلی هر صنعتی به اشتغال آن صنعت (کار و کارگر) آسیب وارد میکند اما اینجا علاوه بر اینکه به این صنعت از این حیث آسیب وارد می‌شود، آسیب دیگری نیز بروز میکند چراکه این صنعت کارکرد و وظیفه‌اش اطلاع‌رسانی است و می‌تواند در چنین فضایی با شناسنامه، با مدیریت معلوم و مشخص و با پذیرش مسئولیت انتشار اخبار، به اطلاع‌رسانی کمک کند. این نکته‌ای است که کمتر به آن پرداخته می‌شود و مطمئن هستم که در تصمیم گیری به این نکته توجه نشده است.
مدیر مسئول روزنامه شرق در انتها با ارائه پیشنهادی برای عملکرد مناسب در این شرایط، گفت: دولت راهکارهایی برای رساندن مایحتاج اولیه مردم پیش‌بینی کرده است و به نظرم رسانه و به‌ویژه رسانه مکتوب را هم باید در این سبد ببیند؛ یعنی اطلاع‌رسانی و خبررسانی به مردم در طول این جریان نیست و در عرض آن است و باید این‌ها را هم‌زمان دید, یعنی باید راهکارهای بهداشتی را پیش‌بینی کرد که روزنامه بهتر و مطلوب‌تر به دست مخاطب برسد و از رهگذر روزنامه بشود اطلاع‌رسانی دقیق‌تر و مسئولانه‌تری را انجام داد.
