نظر قانون در باره مجازات پدر و مادر “بابک خرمدین”
بحث‌ها در جامعه و فضای مجازی درباره یک جنایت و مجازات آن ادامه دارد؛ قتل بابک خرمدین کارگردان سینما به دست پدر و همدستی مادر.
به گزارش ایسنا، پس از انتشار خبر قتل بابک خرمدین و اعترافات تکان دهنده پدر او حالا این بحث مطرح است که قانون چه مجازاتی برای پدر به عنوان فاعل اصلی جرم و مادر به عنوان معاون او -به فرض تحقق جرم اصلی و معاونت توسط این دو نفر- در نظر گرفته است.برخی رسانه‌ها به نقل از «فخرالدین جعفرزاده سرپرست سابق دادسرای جنایی تهران که اکنون وکیل دادگستری است»، مجازات مادر را بیش از «پانزده سال حبس» یعنی بیشتر از مجازات پدر عنوان کرده‌اند در حالی که این مطلب درست به نظر نمی‌رسد.
قانون در این باره چه می‌گوید؟
چنان که می‌دانیم پدر قصاص نمی‌شود چرا که ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی گفته «قصاص» (مجازات اصلی قتل عمدی) در صورتی اثبات می‌شود که که مرتکب پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه (کسی که جنایت بر او واقع شده) نباشد.
به موجب ماده ۶۱۲ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی نیز «هر کس مرتکب قتل عمد شود و شاکی نداشته یا شاکی داشته ولی از قصاص گذشت کرده باشد و یا به هر علت قصاص نشود در صورتی که اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد دادگاه مرتکب را به حبس از سه تا ده سال محکوم می‌نماید.»
بنابراین مجازات پدر که مرتکب قتل فرزند خود شده است حبس از سه تا ده سال است.
در کنار پدر که تا اینجا به عنوان فاعل اصلی جرم شناخته شده، مادر مقتول، هم به عنوان معاون در قتل معرفی شده است.
برای اینکه بدانیم مجازات مادر به عنوان معاون در قتل چیست، باید به ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی رجوع کنیم.
ماده ۱۲۷- در صورتی که در شرع یا قانون، مجازات دیگری برای معاون تعیین نشده باشد، مجازات وی به شرح زیر است:
الف- در جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، حبس تعزیری درجه دو یا سه.
ب- در سرقت حدی و قطع عمدی عضو، حبس تعزیری درجه پنج یا شش.
پ- در جرائمی که مجازات قانونی آنها شلاق حدی است سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش.
ت- در جرائم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایین تر از مجازات جرم ارتکابی.
تبصره ۱- در مورد بند (ت) این ماده مجازات معاون از نوع مجازات قانونی جرم ارتکابی است مگر در مورد مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکومیت که مجازات معاون به ترتیب جزای نقدی درجه چهار، شش و هفت است.
تبصره ۲- در صورتی که به هر علت قصاص نفس یا عضو اجراء نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم، مطابق بند (ت) این ماده اعمال می شود.
چنانکه می‌بینیم بر اساس این ماده، مجازات مادر به عنوان معاون جرم باید یک تا دو درجه پایین تر از مجازات جرم ارتکابی باشد.
لذا با توجه به اینکه مجازات جرم ارتکابی توسط پدر (حبس ۳ تا ۱۰ سال) در دسته مجازات تعزیری درجه چهار قرار می‌گیرد، مجازات مادر باید حبس تعزیری درجه پنج یا شش باشد که اگر آن را محاسبه کنیم، حبس بیش از شش ماه تا پنج سال خواهد بود.
بنابراین به طور خلاصه مجازات پدر بابک خرمدین در صورت اثبات ارتکاب قتل فرزندش حداقل سه و حداکثر ده سال حبس است و مجازات مادر در صورت اثبات معاونت، حداقل بیش از شش ماه و حداکثر پنج سال حبس به تشخیص قاضی خواهد بود.
