معرفی سقف وافل و مزایا و معایب آن

ساختن یک سازه قوی که با گذشت زمان دچار آسیب و یا فرسایش نشود، یکی از بزرگ ترین چالش های مهندسین معماری محسوب می شود.

سقف وافل یکی از انواع سازه های بتنی بوده که علاوه بر اقتصادی بودن، از استحکام و زیبایی بسیار بالایی نیز برخوردار می باشد. این نوع از سقف در ساختمان سازی کاربرد فراوانی دارد. در ادامه ی این مقاله قصد داریم تا به معرفی کامل این نوع سقف بپردازیم و معایب آن را نیز بررسی کنیم با ما تا انتها همراه باشید.

 پیشینه سقف وافل

تاریخچه سقف وافل مربوط به قرن 19 میلادی بوده و آن زمان در کشورهای اروپایی و آمریکایی بسیار محبوب بوده است. با گذشت زمان و فواید بی شمار این سقف، بسیاری از مهندسین در دیگر کشورها، به منظور ساختمان سازی از سقف وافل استفاده کردند.

جالب است بدانید که پیشینه این سقف در ایران به 2500 سال قبل یعنی زمان هخامنشیان باز می گردد و این احتمال وجود داشته که ایرانیان اولین مردمانی بودند که این نوع سقف را ابداع کردند.

بر اساس نظر متخصصان و بازسازی های گرافیکی آثار به جا مانده از تخت جمشید، سقف این بنا از الوارهای چوبی تشکیل شده که نوع چیدمان آن شباهت بسیار زیادی به سقف وافل امروزی دارد.

نکته: بنای آکروپولیس واقع در کشور یونان که هم دوره با تخت جمشید می باشد نیز به این روش ساخته شده است.

سقف وافل چیست؟

سقف وافل نوعی سقف بتنی بوده و عموما به جهت ساخت آن، از بتن مسلح استفاده می شود.

ویژگی های ظاهری و شباهت بسیار بالای آن به وافل خوراکی، علت اصلی نامگذاری این نوع از سقف بوده و به صورت یک طرفه یا دو طرفه ساخته می شود.

مراحل ساخت سقف وافل

مرحله اول (زیر سازی): برای آغاز ساخت این سقف، ابتدا میبایست با توجه به نکاتی چون ارتفاع سقف، اصول قالب بندی، بارهای وارده (نظیر بار مرده) و غیره فرآیند زیرسازی را آغاز کرد.

نکته: جالب است بدانید که در این مرحله مهندسین قالب اصلی سقف مورد نظر (وافل یک طرفه یا دو طرفه) را انتخاب می کنند.

قبل از بررسی گام دوم، قصد داریم تا شما عزیزان را با قالب های یک طرفه و دو طرفه آشنا کنیم.

معرفی قالب یک طرفه: این نوع قالب برای سقف های کوتاه کاربرد داشته و از ویژگی های اصلی آن می توان به کاهش مصرف میلگرد و بتن و به دنبال آن کاهش هزینه ها اشاره کرد.

قالب های یک طرفه به شکل مکعب هایی است که دو طرف آن ها باز و دو طرف آن ها بسته بوده و به هنگام چیدن، طرف باز آن کنار یکدیگر قرار می گیرد که این امر سبب شده سقف وافل دارای خانه های مستطیل شکل باشد.

نکته: به یاد داشته باشید که  دراین روش بار و فشار نیز به یک راستا منتقل می شود.

معرفی قالب دو طرفه: قالب های دو طرفه از مکعب هایی ساخته شده که چهار طرف آن بسته می باشد از این روی انتقال بار در دو جهت صورت می گیرد و این موضوع تاثیر بسیار زیادی در طول عمر سازه نیز می گذارد.

گام دوم (چیدمان): در این گام بعد از انتخاب یک طرفه یا دو طرفه بودن، قالب های وافل چیده می شود.

چیدمان دقیق وافل ها و توجه به قوانین فیزیک، تاثیر بسیار زیادی در عمر سازه می گذارد هم چنین روند چیدمان قالب ها بر اساس فاکتورهای زیر صورت می گیرد.

• متراژ
• فاصله ی ستون ها
• نوع سازه

گام سوم (آرماتور بندی): در مرحله ی آرماتوربندی با توجه به نقشه و با استفاده از میلگرد های اصلی و تقویتی، بخش پایین تیرچه اجرا شده و در گام بعد اوورلپ، طول خم و  آرماتورهای ریشه اجرا می شود.

گام چهارم (بتن ریزی): در این گام فضای بین تیرچه ها و قالب های چیده شده با بتن پر می شود. این مرحله عموما به دست افراد متخصص انجام  تا فرآیند بتن ریزی دچار مشکل نشود.

بتن مصرفی در این گام به کمک ویبراتور متراکم شده و روند پخش کردن آن نیز به طور دقیق و البته منظم انجام می شود.

گام پنجم (جداسازی قالب ها): حال در این مرحله اگر بتن استفاده شده به هفتاد درصد مقاومت رسیده باشد، از قالب ها جدا می شود. لازم است فرآیند جداسازی با دقت و مهارت بسیار بالایی انجام شود تا به قالب ها آسیب زیادی وارد نشود.

گام آخر (نازک کاری): انجام این مرحله و تعیین ظاهر نهایی وافل به عهده ی مهندسین بوده و کاملا اختیاری می باشد.

برخی از مهندسین به جهت ایجاد ظاهری مدرن، دراین مرحله از سقف های کاذب نیز استفاده می کنند.

هزینه ی سقف وافل

پاشنه تیرهای متعامد در این نوع سقف عرض بسیار کمی داشته از این روی بتن مصرفی میبایست کیفیت بسیار بالایی داشته باشد. همین امر سبب شده تا هزینه ی نهایی ساخت این سقف در پروژه های کوچک تا حد چشمگیری افزایش پیدا کند.

مزایا سقف وافل

مزایای این نوع سقف عبارت اند از :

• اجرای سریع به دلیل وزن کم قالب ها
• کاهش حجم مصرف بتن و فولاد
• عدم نیاز به انواع بلوک و تیرچه های پیش ساخته
• حذف ستون های میانی در سازه
• کاربردی در سازه های فلزی و بتنی
• عدم محدودیت در استفاده از سایز میلگرد

معایب سقف وافل

کاهش تعداد طبقات ساختمان: در صورت اجرای این نوع سقف، ارتفاع طبقات افزایش یافته و در پی آن تعداد طبقات نیز کاهش پیدا می کند. بنابراین سقف های وافل گزینه ی چندان مناسبی برای ساختمان های مسکونی نمی باشد.

عایق نامناسب: یکی از معایب سقف وافل، مقاومت ضعیف آن در برابر حرارت و برودت می باشد. از این روی سبب افزایش مصرف انرژی و به دنبال آن افزایش هزینه ها می شود.

به جهت استفاده از این نوع سقف در ساختمان های مسکونی، انجام روش های گوناگون عایق بندی الزامی است.

امکان آسیب: سقف های وافل از ضخامت کمی برخوردار بوده که این نکته می تواند سبب بروز آسیب در زمان اجرای تاسیسات شود.

فرآیند دشوار قالب برداری: برداشتن قالب بعد از اتمام کار فرآیندی دشوار بوده که نیازمند تخصص و مهارت می باشد.

منبع: کهن دک