مطالبه گری؛ حقی که ناحق می شود

مطالبه گری نوعی مسئولیت اجتماعی است که به مقوله نظارت بر مسئولین و اصلاح امور می‌پردازد. اما اگر اصول آن رعایت نشود در حد انتقاد یا تخریب تنزل پیدا می‌کند. فعالان این عرصه باید حرکتی اصولی همراه با هوشیاری و سعه صدر داشته باشند. شتابزدگی و اقدامات هیجانی به سادگی زمینه‌ساز انحراف این حرکت می‌شود.

مطالبه گری؛ حقی که ناحق می‌شود

مطالبه گری نیاز هر اجتماع پویا است که زمینه را برای اصلاح و پیشرفت جامعه فراهم می‌سازد. اما فقدان تعریف روشن و شفاف از این مقوله موجب شده گاه از این مقوله سوء استفاده صورت گیرد. مسئله اینجاست که مطالبه گری مبانی، اصول و فرایند مشخص و ارزشمندی دارد. عدم آگاهی از بایدها و نبایدهای این مقوله می‌تواند آن را در حد انتقاد یا تخریب تنزیل دهد.

مطالبه گری چیست؟

مطالبه گری، فرایند شناسایی مشکلات، بیان اصولی آنها، ارائه راهکار و پیگیری مجدانه برای حل مشکلات است. بنابراین این مفهوم مانند انتقاد، تنها به بیان مشکلات نمی‌پردازد. ارائه راهکار و پیگیری مجدانه برای حل مشکل از مهمترین تفاوت‌های انتقاد با مطالبه گری است. ضمن اینکه در تمام این فرایند، هدف، حل مشکل مطرح شده است. بنابراین توهین، افترا، تشویش اذهان، تخریب و امثال آن در این فرایند جایی ندارد. زیرا موجب فراموشی اصل هدف و منحرف شدن جریان می‌شود. در مجموع مطالبه گری نوعی از مسئولیت اجتماعی است که با هدف نظارت بر مسئولین، مقابله با خطاها و اصلاح امور صورت می‌گیرد.

اصول مطالبه گری صحیح چیست؟

خیرخواهی

مطالبه گری باید با هدف خیرخواهانه و به قصد اصلاح امور صورت گیرند. هرگونه اقدام مغرضانه و تلاش برای تخریب طرف مقابل این حرکت را منحرف می‌سازد.

اخلاق مداری

صراحت و قاطعیت در مطالبه گری مجوزی برای عبور از مرزهای ادب و اخلاق نیست. نباید فراموش کنیم هدف اصلی، اصلاح و بهبود شرایط است. پس هرگونه بی‌اخلاقی، پیش داوری، سیاه نمایی، بدزبانی و تخریب طرف مقابل در این فرایند جایی ندارد.

آرمان گرایی

مطالبه بدون هدف و آرمان مشخص، نتیجه‌ای نخواهد داشت. اما برای رسیدن به یک هدف متعالی، نمی‌توان از هر وسیله‌ای استفاده کرد. حرکت به سمت هدف باید با واقع بینی، مصلحت سنجی و رعایت خطوط قرمز صورت گیرد.

تشکل گرایی

فعالیت در قالب تشکل و گروه، ناخودآگاه سازماندهی، برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهای خلاقانه و عملیاتی را افزایش می‌دهد. مشورت و همفکری در گروه‌های تخصصی می‌تواند نتایج بهتر و مؤثرتری به همراه داشته باشد. باید یک گروه فعال، اولویت‌بندی و ارزش‌گذاری اقدامات مطالبه گرانه را بر عهده بگیرد. باید مراقب بود که آدرس‌های غلط و مطالبات مصداقی کم‌ارزش، اصل حرکت را به حاشیه نبرد. در این مسیر، تفکر استراتژیک، بصیرت و هوشمندی ضرورت دارد.

موقعیت شناسی

تعجیل و تأخیر هر دو سم مهلکی برای مطالبه گری هستند. افراد بصیر و هوشیار باید با توجه به موقعیت داخلی و خارجی کشور، بهترین زمان را برای اقدام انتخاب کنند. شروع فعالیت در بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اشتباه مهلکی است که می‌تواند به یک فاجعه منجر شود.

پایداری

خواست به‌حق، منطقی و همراه با راهکار عملی، پشتوانه محکم مطالبه گری اصولی است. بنابراین فعالان این عرصه باید با جدیت، پشتکار و البته سعه صدر، خواسته خود را دنبال کنند. تأثیر مخرب اقدامات هیجانی و شتابزدگی به اندازه‌ای است که می‌تواند در یک آرمان ارزشمند تردید ایجاد کند.

سخن آخر

مطالبه گری اصولی می‌تواند نشاط و آگاهی اجتماعی را افزایش دهد. اما اگر بایدها و نبایدهای آن رعایت نشود به سادگی از مسیر منحرف می‌شود. اقدامات انحرافی می‌تواند به عمد و برای حذف جریان و نظارت و اصلاح اجتماعی صورت گیرد. به همین دلیل فعالان این عرصه باید هشیار، محتاط و صبور باشند و بر تداوم حرکت در مسیر صحیح ولو طولانی تأکید کنند. تا این حرکت به‌حق مردمی به یک حرکت ناحق تبدیل نشود.

منبع:تفاهم آنلاین