مروری بر مناقشات اعضای اوپک

سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) که در سال ۱۹۶۰ تأسیس شد، سابقه مناقشات میان کشورهای عضو را دارد که از جر و بحث بر سر سهمیه تولید تا منازعات گسترده تری مانند جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ و تهاجم عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ را در بر می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، گروه اوپک پلاس که شامل اوپک، روسیه و متحدان دیگر می شود، نخستین بار مذاکرات برای همکاری در زمینه تولید نفت را در سال ۲۰۱۶ آغاز کردند و این گروه نیز شاهد اختلافاتی بوده که قابل توجه ترین آنها شکست مذاکرات در مارس سال ۲۰۲۰ به دنبال بحران کووید ۱۹ در بازار نفت بود.رویترز در گزارشی به بررسی برخی از جدی ترین مشاجرات اخیر در اوپک و اوپک پلاس پرداخته است که به این ترتیبند:

اختلاف امارات متحده عربی و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱

امارات متحده عربی و عربستان سعودی ماه میلادی جاری درباره نحوه تسهیل محدودیت تولید نفت گروه اوپک پلاس با یکدیگر اختلاف پیدا کردند. مذاکرات پس از ناکامی برای حل اختلاف، دوشنبه هفته جاری لغو شد و تاریخ نشست بعدی وزیران اوپک پلاس هنوز تعیین نشده است.شکست این مذاکرات باعث شد قیمت های نفت به بالاترین حد از سال ۲۰۱۸ صعود کنند. نفت برنت روز سه شنبه حدود ۷۸ دلار در هر بشکه بود که بیش از ۴۰ درصد رشد از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون نشان می دهد. عربستان سعودی که بزرگ ترین تولیدکننده عضو اوپک است، خواهان تسهیل محدودیت عرضه به میزان دو میلیون بشکه در روز در فاصله اوت تا دسامبر سال میلادی جاری و تمدید مدت اجرای پیمان محدودیت عرضه تا پایان سال ۲۰۲۲ به جای آوریل سال ۲۰۲۲ است.امارات متحده عربی با تمدید مدت اجرای پیمان محدودیت عرضه مخالفت و اعلام کرده می‌تواند از افزایش تولید به میزان دو میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۱ حمایت کنند اما خواهان به تاخیر افتادن مذاکرات درباره تمدید مدت اجرای این پیمان تا آوریل سال ۲۰۲۲ است. عربستان سعودی تا کنون با این پیشنهاد مخالفت کرده است.

فروپاشی مذاکرات اوپک پلاس در سال ۲۰۲۰

پیمان نفتی سه ساله اوپک پلاس در مارس سال ۲۰۲۰ پس از اینکه مسکو حاضر نشد از کاهش بیشتر تولید نفت در واکنش به شیوع ویروس کرونا و افت تقاضا حمایت کند، منحل شد. اوپک در واکنش به شکست مذاکرات، سقف محدودیت تولید خود را برداشت.قیمت نفت در هفته‌های پس از برگزاری این نشست، به رکورد پایین ۱۶ دلار در هر بشکه سقوط کرد که به دلیل جنگ قیمت میان تولیدکنندگان و فروپاشی تقاضا به دلیل شیوع همه‌گیری کووید ۱۹ بود.اوپک پلاس در آوریل دوباره به پای میز مذاکره بازگشت و با محدودیت عرضه به میزان تاریخی موافقت کرد. این توافقی بود که با مداخله دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا حاصل شد و کمک کرد قیمت نفت روند بهبودی را آغاز کند.

شکست مذاکرات دوحه در سال ۲۰۱۶

توافق برای فریز تولید نفت توسط تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک و حمایت از بازار که دچار اشباع عرضه شده بود در آوریل سال ۲۰۱۶  از هم فرو پاشید. قیمت‌های نفت که از ۲۷ دلار در ابتدای سال ۲۰۱۶ به حدود ۴۰ دلار بهبود پیدا کرده بودند، دوباره متزلزل شدند. ایران که در آن زمان دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک پس از عربستان سعودی بود، استدلال کرده بود به دلیل این که پس از لغو تحریمهای بین المللی به دنبال احیای سطح تولید خود است، به فریز نفتی ملحق نخواهد شد.عربستان سعودی که اعلام کرده بود مایل است این توافق را بدون ایران امضا کند، درخواست کرد دعوت تهران به مذاکرات دوحه لغو شود و سپس از ایران خواست به مذاکرات فریز تولید ملحق شود. این مذاکرات پس از این‌که بیانیه وزیران آن نتوانست مورد توافق قرار گیرد، بی نتیجه ماند. اندکی بعد در سال ۲۰۱۶ اعضای اوپک پلاس  دوباره گرد هم آمدند و با پیمانی برای محدودیت عرضه موافقت کرد که در سال ۲۰۱۷ آغاز شد.

عدم توافق بر سر بازگشت نفت ایران در سال ۲۰۱۵

اوپک در دیداری که در دسامبر سال ۲۰۱۵ برگزار شد، پس از این که ایران اعلام کرد کرد هیچ گونه محدودیت تولیدی را تا زمان احیای تولید خود که سال ها تحت تحریم های غربی قرار داشته است، قبول نخواهد کرد نتوانست درباره سقف تولید نفت به توافق برسد. عدم توافق قیمت نفت را به حدود ۴۳ دلار رساند که نزدیک به پایین ترین رکورد شش ساله بود.عبدالله البدری، دبیرکل وقت اوپک اظهار کرد: اوپک نمی‌تواند روی هیچ آماری به توافق برسد ،زیرا نمی تواند پیش بینی کند ایران چه میزان نفتی را در سال ۲۰۱۶ با برچیده شدن تحریم‌ها به بازار اضافه خواهد کرد.

یکی از بدترین دیدار های اوپک در سال ۲۰۱۱

مذاکرات اوپک در ژوئن سال ۲۰۱۱ بدون اینکه توافقی برای افزایش تولید حاصل شود، بی نتیجه ماند. عربستان سعودی نتوانست اعضای دیگر را برای افزایش تولید و جبران کمبود عرضه ناشی از جنگ در لیبی متقاعد کند.آمریکا ریاض را برای دستیابی به یک توافق معتبر به منظور محدود کردن قیمت نفت تحت فشار قرار داد اما اکثر اعضای کوچک تر از جمله کسانی که از نظر سیاسی با آمریکا مخالف بودند مانند ایران و ونزوئلا مخالف این برنامه بودند. اگرچه عربستان سعودی متعهد شده بود تولید خود را به صورت یک جانبه به منظور محدود کردن روند صعودی قیمت‌ها افزایش دهد، قیمت نفت در روز این نشست یک دلار افزایش یافته و به بالای ۱۱۷ دلار در هر بشکه رسید.علی النعیمی -وزیر نفت وقت عربستان سعودی اظهار کرده بود ،این یکی از بدترین دیدارهایی است که تاکنون داشته ایم.