محیط بانان و خلاء نبود حمایت های قانونی

محیط زیست ، میراث اصلی نسل آینده ی جوانان ایران زمین است و حفاظت و صیانت از آن یکی از مهم ترین دستاورد های هر دولت و جامعه ای است. بسیاری از گونه‌ های حیوانی در ایران، رو به انقراض است، از پرندگان گرفته تا گربه سانان که اگر از آن‌ها حفاظت نشود، نسل این حیوانات در ایران منقرض خواهد شد. هر وقت که خبر انقراض گونه ای از جانوران در هیاهوی خبری به گوشمان می رسد ، متاثر می شویم و حافظان محیط زیست در حمایت از آنان سینه سپر می کنند، غافل از آنکه حامیان این گونه ها و محیط زیست شان همان محیط بانانی هستند که این روزها به دلیل خلاء نبود حمایت های قانونی یکی پس از دیگری به شهادت می رسند. در همین چند روز گذشته در پناهگاه حیات وحش دره باغ بوانات ، محیط بان محمد فرهمند فر و همیار محیط زیست – رضا بهران پو،جان خود را از دست دادند و یک همیار دیگر محیط زیست ، علی اسدی نیز به شدت زخمی شد.

قطع به یقین بر خلاف تصورعموم، شغل محیط‌ بانی هرگز کار ساده‌ای نیست، چرا که عده ای بر این عقیده اند که  همجواری محیط ‌بانان با طبیعت ، دلیل راحتی شغل آنهاست، اما محیط ‌بانان این مرز و بوم همچون سربازانی جان بر کف و در سخت ترین شرایط با چالش های فراوانی دست و پنجه نرم می کنند که مهم ترین آنها ضعف‌ های قانونی، نبود تجهیزات و به ‌روز نبودن قوانین است.

آمارها حاکی از آن است که در حال حاضر، حدود سه هزار محیط ‌بان در ایران مشغول خدمت هستند که در جای جای کشور و با توجه به گستردگی اقلیمی از دمای ۲۰- درجه (بخش‌هایی از فیروزکوه) تا بالای ۵۰ درجه (بخشی از کویر در تابستان) را در فصل‌های مختلف تجربه می کنند. کمبود محیط بان برای مناطق محافظت شده ی ایران ، یکی دیگر از معضلات پیش رو است. در ایران حدودا ، هر ده هکتار منطقه حفاظت شده، به ‌طور متوسط یک محیط‌ بان محافظت می شود و این در حالی است که استاندارد جهانی با این آمار بطور چشمگیری فاصله دارد. طبق استاندارهای جهانی برای هر هزار هکتار عرصه خشکی یک نفر نیرو و برای هر ۵۰۰ هکتار عرصه تالابی و آبی یک نفر را پیشنهاد کرده و این آمار کفایت کننده ی بار مسئولیت سنگینی است که بر دوش محیط بانان ما نهاده شده است.

بماند که مسئله ی معیشتی این سربازان جان برکف هم در حال حاضر از مهم‌ترین مشکلات آن ها به حساب می آید. وقتی که با کمبود نیروی محیط بان روبرو هستیم ، محیط بانان مجبورند روزها یا شاید هفته ها دور از خانواده و با حداقل امکانات در محل خدمت خود به سر ببرند که این خود جای بسی تامل دارد. در حالی که محیط ‌بانان ایران که تا به امروز 160 شهید و تعداد بسیاری جانباز و از کار افتاده را تقدیم طبیعت کشور کرده‌اند، نیازمند حمایت بیش از پیش سازمان حفاظت محیط زیست و سایر سازمان ها و ارگان های ذی ربط هستند.

مرتضویی – کارشناس محیط زیست