غفلت از پتانسیل توسعه منابع انرژی های نو!

در یک تعریف ساده ،انرژی نو یا انرژی جایگزین به آن دسته از انرژی‌هایی اطلاق می‌شود که برای تولیدشان از منابع بدون کربن استفاده می‌گردد.جايگزينی انرژی هاي نو به جاي سوخت هاي فسيلی، عامل مهمی براي كاهش آلايندگي زيست محيطي به ويژه آلودگي هوا تلقی می گردد. آنچه تابستان امسال را از سال های پیش متمایزتر و البته تحمل شرایط را سخت تر از قبل کرده است، قطعی های مکرر برق است. قطعی هایی که کارشناسان این حوزه برای آن دلایل متعددی را بر می شمارند. از گرمای بی سابقه ی تابستان امسال گرفته تا کم آبی ها و حتی عده ای آنرا به مزارع متعدد قانونی و غیرقانونی استخراج ارزهای  دیجیتال مرتبط می دانند. البته پیک مصرف برق نیز هرساله با توجه به گرمای شدید تابستان در کشور خصوصاً در جنوب در شرکت‌های تولیدی، صنعتی، مصارف کشاورزی، خانگی و سایر مصارف به اوج مصرف خود می‌رسد که دستورالعمل‌های کنترلی مصرف از طرف شرکت توزیع مدنظر قرار می‌گیرد و از اینرو دستگاه های دولتی مدام مردم را به مصرف بهینه دعوت می نمایند. البته این موضوع تنها به تابستان و گرمایش ختم نمی شود و در روزهای سرد زمستان نیز با مصرف بالای وسایل گرمایشی مصرف گاز نیز به همین روال است. این موضوع تنها مختص به ایران نبوده و در تمام جهان، بحران آلودگی محیط زیست بر اثر استفاده از سوخت های فسیلی از یک سمت و خطر پایان پذیری ذخایر و منابع طبیعی به علت بالارفتن مصرف بی‌رویه انرژی ناشی از رشد صنایع از سمت دیگر ضرورت توجه به سمت انرژی های نو را بیش از قبل کرده است. امروزه انرژی های نو و تجدید پذیر، علی رغم  ناشناخته ماندن، به سرعت در حال نفوذ و گسترش است و غفلت از آن خسارت های غیرقابل جبرانی را در پی خواهد داشت.

بالا رفتن مصرف انرژی و همچنین کمبود انرژی های تجدیدناپذیر، مبحثی مهم و قابل توجه است که به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم در توسعه ی پایدار کشورهای جهان نقش بسزایی ایفا می کند. داشتن انرژی مناسب، عمده ترین عامل اقتصادی جوامع صنعتی پس از نیروی انسانی است، زیرا انرژی به عنوان یک اهرم اساسی در استمرار توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی و امنیت جوامع جایگاه مهم و قابل توجهی دارد. سرمایه‌گذاری در بخش انرژی های تجدید پذیرهمچنین باعث اشتغال آفرینی و تحرک اقتصادی می شود، بطوریکه در جهان سالانه بیش از 7 میلیون نفر در این بخش مشغول به کارند.از مهم ترین انرژی های نو وتجدید پذیر در جهان می توان انرژی خورشیدی، انرژی باد و آب، انرژی اتمی، انرژی زیست توده (زیست‌توده یا بایومس “به انگلیسی: Biomass” یک منبع تجدیدپذیر انرژی است که از مواد زیستی به دست می‌آید. به‌طورکلی زباله‌هایی که منشأ زیستی داشته باشند و از تکثیر سلولی پدید آمده باشند را زیست‌توده نامند،که البته -مزايا و معايبی نیز دارد) و… را نام برد. ایران نیز با توجه به شرایط جغرافیایی خود در منطقه از پتانسیل بالایی در زمینه انرژی های تجدید پذیر برخوردار است که می توان با خلاقیت و کمک گرفتن از مدیریت و تکنولوژی جهانی، سهم قابل توجهی را در بازار انرژی های پاک بدست آورد. به عنوان نمونه در زمینه استفاده از انرژی خورشیدی به گفته کارشناسان از آنجایی که ایران در نواحی پرتابش جهان واقع شده است، یکی از بهره مندترین کشورها از این منبع انرژی پاک به شمار می آید، تا جایی که از شمالی ترین تا جنوبی ترین نقطه کشور از قابلیت بهره‌مند شدن از نیروگاه های خورشیدی برخوردارند. تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد که کشورمان با برخورداری از دست کم 300 روز آفتابی و متوسط تابش 5/5 – 5/4 کیلووات ساعت برمترمربع در روز، یکی از کشورهای با ظرفیت بالا در زمینه انرژی خورشیدی است و حتی بسیاری از متخصصین این امر معتقدند که در صورت تجهیز مساحت بیابانی کشور به سامانه های دریافت انرژی تابشی، می توان نه تنها انرژی مورد نیاز بخش گسترده ای از ایران را فراهم نمود، بلکه در زمینه صادرات انرژی برق نیز فعال عمل نمود. استفاده از انرژی خورشیدی باعث ایجاد مشاغل مختلف بصورت مستقیم و غیرمستقیم خواهد شد. شغل هایی، چون مهندسی در زمینه طراحی، ساخت و نصب تجهیزات تا بهره برداری و مدیران پروژه از جمله مشاغل مستقیم هستند. همچنین تأمین کنندگان مواد اولیه و مشاغل مرتبط با آن، جزو گروه غیرمستقیم قرار خواهند گرفت. در سال‌ های اخیر، بسیاری از کشورها در حال بهره‌ گیری از فواید اجتماعی و اقتصادی حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر هستند. اما بیشترین سهم اشتغال در تعداد معدودی کشور از جمله چین، برزیل، ایالات متحده آمریکا، هند، آلمان و ژاپن متمرکز است. جالب اینکه 43% از سهم این اشتغال فقط مربوط به کشور چین است.

بیشترین سهم ایجاد اشتغال در حوزه انرژی‌های نو، مربوط به انرژی فتوولتائیک (یکی از انواع سامانه‌های تولید برق از انرژی خورشیدی می‌باشد. در این روش با به‌کارگیری سلول‌های خورشیدی، تولید مستقیم الکتریسیته از تابش خورشید امکان‌پذیر می‌شود) و زیست‌توده و بعد از آن انرژی برق-آبی و باد است. با توجه به اینکه سبد انرژی ایران هم اکنون متکی به نفت و گاز است، متنوع نمودن سبد انرژی کشور امری ضروری بنظر می رسد. لزوم ورود بخش خصوصی در این حیطه با حمایت های دستگاه‌ها و نهادهای دولتی مربوطه در خصوص راهبردها و برنامه های زیربنایی و اصولی تدوین شده، می تواند به پیشرفت های محسوسی در این زمینه منجر گردد.

منبع:روزنامه تفاهم