عدم جذابیت مناطق آزاد برای سرمایه گذاران

به گزارش ایسنا، بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۹ برای ۳۶ هزار و ۱۶۲ بنگاه جواز تاسیس و برای ۶۴۹۱ بنگاه پروانه بهره برداری صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۴۰ درصد و حدود ۷ درصد افزایش داشته است.

سرمایه پیش بینی شده در این مدت برای جوازهای تاسیس معادل ۵۹۲ هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۷۲.۸ درصد افزایش داشته است. میزان سرمایه پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده تا پایان بهمن پارسال نیز ۱۷۹ هزار و ۱۷۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۲۳۵.۱ درصد افزایش داشته که دلیل این افزایش،  صدور پروانه بهره برداری مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب با سرمایه گذاری بیش از ۱۳ هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان بوده است.

بر اساس این آمار پیش بینی شده با اجرای پروژه‌هایی که جواز تاسیس آن‌ها در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۹ صادر شده برای ۸۱۰ هزار و ۱۷۸ نفر شغل ایجاد شود که نسبت به این رقم در مدت مشابه سال قبل از آن با افزایش ۴۰.۶ درصدی مواجه بوده است. پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده در این مدت نیز زمینه اشتغال ۱۲۱ هزار و ۲۴۸ نفر را فراهم کرده که نسبت به ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۸ حدود ۲۲.۶ درصد رشد داشته است.

گروه‌های کالایی پرطرفدار

در این میان از ۳۶ هزار و ۱۶۲ فقره جواز تاسیس صادره در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۹، بیشترین تعداد مربوط به گروه “سایر محصولات کانی غیر فلزی” با ۴۵۸۵ فقره و گروهی که کمترین جواز تاسیس را به خود اختصاص دادند نیز “فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و فعالیت‌های مشابه‌” بوده که شش جواز تاسیس برای آن صادر شده است.

همچنین از ۶۴۹۱ فقره پروانه بهره برداری،  بیشترین پروانه در ۱۱ ماهه سال گذشته با ۹۰۲ فقره متعلق به گروه “ساخت مواد و محصولات شیمیایی” بوده و متوسط سرمایه‌گذاری برای راه اندازی یک واحد در این گروه ۲۹ میلیارد تومان اعلام شده است. بیشترین اشتغال ایجاد شده نیز در گروه “محصولات غذایی و آشامیدنی” با حدود ۱۳ هزار و ۲۸۵ نفر است. کمترین پروانه بهره برداری نیز در گروه‌های “فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و فعالیت‌های مشابه‌” و “کامپیوتر و فعالیت‌های مربوطه” بوده که در مدت یاد شده برای هر کدام تنها دو پروانه صادر شده است.

بیشترین و کمترین جوازها در کدام استان‌ها صادر شد؟

در این میان جزئیات اطلاعات انواع جوازهای صادر شده تا پایان بهمن ماه سال ۱۳۹۹ در دسترس است که بر اساس آن بیشترین تعداد جواز تاسیس در استان‌های خراسان رضوی، یزد و فارس به ترتیب با ۳۴۲۱، ۳۲۳۳ و ۲۴۰۶ فقره صادر شده است.  کمترین تعداد جواز تاسیس نیز در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با ۱۲۹ فقره، کهگیلویه و بویر احمد با ۱۵۹ فقره و بوشهر با ۲۲۶ فقره صادر شده است.  بیشترین تعداد پروانه بهره برداری صادره در بین استان‌های کشور نیز مربوط به آذربایجان شرقی، استان خراسان رضوی و اصفهان با ۴۸۵، ۴۴۷ و ۴۴۱ فقره و کمترین مربوط به کهگیلویه و بویر احمد، خراسان شمالی و ایلام با ۳۵، ۳۷ و ۳۸ فقره است. مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز در این مدت ۴۲۲ پروانه بهره برداری صادر شده است.

گفتنی است که بالاترین اشتغال ایجاد شده در پی صدور پروانه‌های بهره‌برداری نیز مربوط به استان‌های تهران و اصفهان به ترتیب با ۸۸۴۸ و ۸۵۹۷ نفر است و کمترین اشتغال هم در استان‌ کهگیلویه و بویر احمد با ۲۳۶نفر و ‌ایلام با ۳۱۵ نفر ایجاد شده است.

گفتنی است که تعداد صدور جواز صنعتی به نوعی نشان دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در بخش تولید و پروانه‌های بهره‌برداری به معنی واحدهای است که فعالیت خهود را آغاز کردند. بنابراین بر اساس این آمار وضعیت واحدهای به بهره‌برداری رسیده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نسبت به به مناطق دیگر کشور خوب است، اما در زمینه جواز تاسیس، آمارها حاکی از تمایل پایین سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این مناطق است.

کاهش صدور پروانه بهره برداری و جواز تاسیس در مناطق آزاد

همچنین آمارها نشان می‌دهد که در ۱۱ ماهه سال گذشته نسبت به سال۱۳۹۸، در مناطق آزاد و ویژه صدور جواز تاسیس ۵۹.۶ درصد و پروانه‌های بهره‌برداری ۶.۴ درصد کاهش داشته است.

این در حالی است که مناطق آزاد و ویژه تجاری با قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی با اهدافی از جمله حمایت از صنعت داخلی کشور،  جذب فناوری های نوین در امر تولید،  گسترش تولیدات صادرات محور و اشتغالزایی راه اندازی شده‌اند. همین قوانین محدودتر بارها باعث گلایه کارگران و تولیدکنندگان شده است.