شیخ بهایی ؛ الگوی جامع علمی و اخلاقی برای معماران
نخستین گردهمایی معماران و مهندسان صنعت ساختمان استان قم به مناسبت بزرگداشت شیخ بهایی و روز معمار به همت استودیو معماری نگار در هتل پارسیا برگزار شد.
به گزارش نقش نیوز ،در این مراسم که با ضیافت افطار همراه بود، جمعی از معماران، مهندسان و فعالان صنعت ساختمان در قم حضور داشتند. مرتضی نجفی قدسی فعال فرهنگی و رسانهای در ابتدای این مراسم با بیان اینکه این جلسه با محوریت نام بزرگترین معمار ایران اسلامی مرحوم شیخ بهایی تشکیل شده است، گفت: نام شیخ بهایی از مرزهای ایران فراتر رفته و سالهاست مورد توجه مجامع جهانی از جمله یونسکو قرار دارد.وی افزود: با وجود اینکه شیخ بهایی چهره جهانی دارد و تلألؤ وجودی او در تمام جهان پدیدار است اما متأسفانه در کشور ما نسبت به مفاخر بیتوجهی میشود.
این فعال فرهنگی و رسانهای تصریح کرد: سازمان بینالمللى یونسکو سال ٢٠٠٩ را سال بزرگداشت بزرگداشت علامه بهاءالدین محمد ابن حسین عاملى مشهور به شیخ بهایى در سراسر جهان اعلام کرد و متعاقب آن در سال ١٣٨٨ در تقویم رسمى جمهورى اسلامى ایران روز سوم اردیبهشت سالروز تولد شیخ بهایى به عنوان روز معمار شناخته شد.
وی بر لزوم حقشناسی از خدمات شیخ بهایی در شکلدهی تمدن ایران اسلامی تأکید کرد و یادآور شد: تعیین قبله، طراحى و ساخت مسجد امام و کاخ عالى قاپو در میدان بزرگ نقش جهان اصفهان، تقسیم آب زاینده رود، قنات اصفهان، ساخت مسجد چهار باغ به روی لجنزار، طراحی منار جنبان، طراحی شهر نجف آباد و ساخت گرمابهای که تنها با یک شمع کار میکرد بخشی از خدمات این دانشمند عصر صفویه است.این فعال فرهنگی و رسانهای در خصوص حمام شیخ بهایى که مشهور است با یک شمع مخزن آبى آن گرم مىشده است، گفت: هنوز راز این هنر شیخ بهایى به طور صددرصد روشن نیست اما دو فرضیه به طور جدى مطرح است، برخى گفتهاند شیخ بهایى یک سیستم لوله کشى سفالینهاى را از دستشویی مسجد جامع اصفهان تا این حمام که در محله دردشت اصفهان و در مسافت اندکى از این مسجد قرار دارد ایجاد کرده و از انرژى گاز متان متصاعد شده از چاههاى توالت مسجد جامع، شعله حمام این مسجد را همیشه روشن نگهداشته است و همین مسئله نبوغ علمى شیخ بهایى را مى رساند که در چند صد سال پیش به فکر تولید انرژى از فاضلاب بوده است یعنى کارى که امروزه در برخى کشورهاى جهان تازه طراحى و اجرا شده است.
نجفی قدسی افزود: یک احتمال ضعیفتر هم مطرح است و برخى گفتهاند جنس منبع حمام شیخ بهایى از طلا که رساناترین فلز در انتقال گرماست بوده که با حرارت کم، انرژى زیادى تولید و منبع آب حمام گرم مىشده و شیخ بهایى براى جلوگیرى از دستبرد این منبع طلایى توسط دزدان، راز گرم بودن دائمى آب این حمام را پنهان داشته است.
وی تصریح کرد: حمام شیخ بهایى تا اواسط دوره پهلوى روشن بوده و مورد استفاده قرار مىگرفت اما با ورود محققان و جهانگردان اروپایى در اواخر دوره قاجار و پهلوى به بهانه کشف راز هنر شیخ بهایى، بخشى از سازه اصلى این حمام تخریب شد و معلوم نیست چکار کردند که دیگر این حمام گرم نشد و از کارایى افتاد گرچه در سالهاى گذشته میراث فرهنگى آن را تعمیر کرده است و صرفا به عنوان یک بنا و اثر معمارى از شیخ بهایى مورد بازدید قرار مىگیرد.
این فعال فرهنگی و رسانهای در خصوص طراحى و معمارى مدرسه بزرگ چهارباغ اصفهان به عنوان یکى دیگر از آثار هنرى و معمارى شیخ بهایى، گفت: محل ساخت این مسجد در مسیرى آبرفتى و لجنزار در نزدیکى رودخانه زاینده رود قرار داشت و طبیعى بود که ساخت بنا در این مکان با نشست زمین روبهرو مىشد اما شیخ بهایى دستور داد ابتدا مساحت وسیعى را از زغال چوب پر کنند و سپس آنها را محکم بکوبند و پس از آن روى آنها را با ساروج و شفته پر کنند و بعد از این تمهیدات پىهاى اصلى این بنا را بنیان نهادند و هم اکنون این مدرسه واقع در خیابان چهارباغ اصفهان بعد از چندین قرن پابرجا و یکى از شاهکارهاى هنرى و معمارى شیخ بهایى محسوب مىشود
نجفی قدسی تصریح کرد: دیگر آثار و ابنیه معمارى شیخ بهایى مانند پل خواجو یا الله وردى خوان و یا سى و سه پل هر کدام زمینه مطالعاتى فراوانى براى هنرمندان معمارى دارد و امیدواریم دانشگاهها به ذخائر عظیم هنرى و معمارى کشورمان بیشتر توجه داشته باشند.وی افزود: شیخ بهایی در ایجاد تمدن ایرانی اسلامی نقش مؤثری داشت و اگر او در دربار شاه عباس صفوی نبود، این آثار و خدمات گسترده شکل نمیگرفت.
این فعال فرهنگی و رسانهای یادآور شد: شیخ بهایى در قریب هشتاد سال عمر بابرکت خود بیش از ۱۲۰ تألیف و اثر علمى از خود به یادگار گذاشت، او دانشمندى جامعالعلوم، حکیم، فقیه، عارف، ریاضیدان، فیزیکدان، منجم و ستاره شناس، شاعر و ادیب نامدار سده ١٠ و ١١ هجرى شمسى است که به مدت سى سال در قزوین نزد علما و دانشمندان ایرانى کسب فیض کرد و از سن ۵٧ سالگى منصب شیخ الاسلامى دربار شاه عباس صفوى را عهدهدار بود.نجفی قدسی از شیخ بهایی به عنوان یک چهره منحصر به فرد در تاریخ ایران و اسلام یاد کرد و گفت: کتابهاى جامع عباسى، الزبده فى الاصول ، اربعین، کشکول، مثنوى نان و حلوا، مثنوى نان وپنیر و منظومه فارسى شیر و شکر از آثار معروف شبخ بهایى است.
وی بر لزوم بزرگداشت مفاخر ملی تأکید کرد و گفت: ما باید یاد مفاخر علمی را زنده نگه داریم و به نسل جوان منتقل کنیم.این فعال فرهنگی و رسانهای تأکید کرد: امروز بعضی جوانان شیفته غرب شدهاند در حالی که ما خودمان چشمه علم و دانش بودیم و امروز نیز شاهد پیشرفتهای چشمگیری در حوزههای مختلف علمی و مهندسی و ساختوساز هستیم.وی، شیخ بهایی را الگوی جامع علمی و اخلاقی برای معماران دانست و گفت: مهندسان و فعالان صنعت ساختمان باید به دنبال احیای نمای زیبای و فاخر معماری ایرانی اسلامی باشند.
در ادامه این نشست،دکتر سعید محمدى مدیر استودیو معمارى نگار و دبیر گردهمایى معماران و مهندسان صنعت ساختمان در استان قم به تشریح شکلگیری این استودیو پرداخت و گفت: استودیو معماری نگار در سال ۱۳۹۱ با تلاش گروهی از فارغ التحصیلان رشته معماری دانشگاههای معتبر با تمرکز بر طراحی و اجرای ساختمانهای مسکونی، کار خود را آغاز کرد و در ادامه، بازسازی و نوسازی ساختمانهای مسکونی و تجاری به شرح خدمات مجموعه اضافه شد.
وی تصریح کرد: از سال ۱۳۹۸ این گروه با نام استودیو معماری نگار فعالیت خود را به عنوان یک مجموعه خلاق ادامه داده و تاکنون بیش از ۲۰۰ پروژه مختلف را به اتمام رسانده است.
مدیرعامل استودیو معماری نگار افزود: درحال حاضر تیم تخصصی استودیو نگار شامل ۷۵ نفر از افراد متعهد و متخصص بوده که بهصورت مستقیم و غیر مستقیم در حال خدمترسانی به مشتریان هستند.محمدی در ادامه از راهاندازی باشگاه مدیران و متخصصان صنعت ساختمان در استان قم خبر داد و گفت: در این باشگاه، کارگاههای متعدد اجرایی و آموزش مدیریتی برای فعالان و اعضای باشگاه برگزار خواهد شد.وی افزود: این باشگاه با هدف توسعه شبکههای حرفهای و کمک به رشد و توسعه زیست بوم اقتصادی صنعت ساختمان و صنایع وابسته با رویکرد توجه به دانش روز دنیا و انتقال تجربه مؤثر شکل گرفته است.
مدیرعامل استودیو معماری نگار تصریح کرد: برگزاری جلسات ماهانه با هدف آشنایی با راهکارهای نوین مدیریتی، امکان همفکری و استفاده از تجربیات و دانش اعضا، قرار گرفتن در بین متخصصین و کارشناسان حرفه ای و بین المللی، امکان معرفی خدمات، محصولات و توانمندی های شغلی و ایجاد ایجاد فرصت توسعه فعالیت های اقتصادی از جمله مزایای حضور در باشگاه مدیران و متخصصان صنعت ساختمان استان قم است.محمدی خاطرنشان کرد: متخصصین، کارشناسان صنعت ساختمان و صنایع وابسته شامل شرکتهای ساختوساز، انبوهسازان، پیمانکاران ساختمانی، طراحان و معماران، کارآفرینان و ایده پردازان صنعت مسکن میتوانند در این باشگاه عضو شوند و از مزایا و خدمات آن بهرهمند شوند.سپس دکتر محمد صادق محمدی عضو هیئت علمی دانشگاه قم و عضو اسبق شورای شهر قم در سخنانی بر لزوم ایجاد رشته تحصیلی اقتصاد مسکن در دانشگاه تأکید کرد و گفت: اگر چنین رشتهای وجود داشت و به طور آکادمیک به این حوزه پرداخته میشد، بسیاری از مشکلات مسکن در کشور وجود نداشت.وی، لازمه شکوفایی صنعت مسکن را کاهش تصدیگری نهادهای دولتی دانست و گفت: مسکن آنقدر جاذبه دارد که هم میتواند خودش را اداره کرده و هم هزاران شغل دیگر را ایجاد کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم همچنین بر ضرورت تأثیرگذاری بیش از پیش بخش خصوصی در صنعت ساختمان تأکید کرد و گفت: بخش خصوصی میتواند در توسعه اقتصاد مسکن نقش چشمگیری داشته باشد.
سخنران پایانی این مراسم، دکتر علی غفار هاشمی مدرس دانشگاه و کارشناس صنعت ساختمان در سخنانی، اظهار کرد: صنعت ساختمان فرصتی برای تولید ثروت و رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی و اشتغالزایی است.وی به اهمیت صنعت ساختمان از نگاه آمار اقتصادی اشاره کرد و گفت: صنعت ساختمان سهم ۸ درصدی در تولید ناخالص داخلی، سهم ۱۰ تا ۱۶ درصدی در اشتغالزایی، سهم ۸۰ درصدی در ثروت خانوار و سهم ۶۰ درصدی در هزینههای خانوار را داراست.
این مدرس دانشگاه افزود: برآورد تولید ناخالص داخلی استان قم در سال ۱۴۰۱ بیش از ۷۸ هزار میلیارد تومان است که نیازمند ۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری است.غفار هاشمی بر لزوم تلاش فعالان صنعت ساختمان برای ورود تکنولوژیهای روز دنیا به کشور تأکید کرد و گفت: دنیا در حال ورود به نسل ششم صنعتیسازی، هوشمندسازی و بهرهبرداری از ساختمان سبز است در حالی که ما هنوز در نسل سوم ساختوساز باقی ماندهایم.
وی تأکید کرد: امروز با کشورهای همسایه نمیتوانیم رقابت کنیم چرا که ما در تکنولوژی صنعت ساختمان عقب هستیم و همین موضوع باعث می شود بهای تمام شده محصولات و خدمات بالاتر برود.
این مدرس بازاریابی و کارشناس صنعت ساختمان افزود: اگر شاهد شکلگیری ارتباطات بینالمللی باشیم و شرکتهای بین المللی وارد ایران شوند، بسیاری از شرکتهای ایرانی جایی برای کار کردن نخواهند داشت.
غفار هاشمی در ادامه با تأکید بر اینکه تا سال ۱۴۰۵ باید ۶ میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته شود، گفت: متناسب با نیاز جامعه لازم است تا سالانه ۱٫۵ میلیون مسکن ساخته شود.وی افزود: برآورد سهم قم در سال از سهم کل ۱٫۵ میلیون واحد به صورت تقریبی ۲۰ هزار واحد در سال است.این استاد دانشگاه همچنین به ظرفیت بافت فرسوده برای فعالان صنعت ساختمان اشاره کرد و گفت: ۲۱ درصد از واحدهای مسکونی موجود به عنوان بافت فرسوده محسوب میشود و این یک فرصت اقتصادی برای فعالان صنعت مسکن است.
وی افزود: بر اساس حقوق پایه کارگران، زمان انتظار خرید مسکن از ۳۶ سال در ۱۳۹۶ به حدود ۸۰ سال در ۱۴۰۰ رسیده است.غفار هاشمی در پایان به چالشهای کلیدی پیشروی صنعت ساختمان در سال جاری اشاره کرد و گفت: افزایش هزینه حفظ و توسعه منابع انسانی، افزایش هزینه جذب و نگهداشت مشتری، کاهش جریان نقدینگی در سازمان، افزایش قیمت نهاده های ساختمانی و مواد اولیه و خدمات مورد نیاز از جمله چالشهای این حوزه به شمار میرود.