رونق تراکنش های غیر حضوری در زمان شیوع کرونا

اوایل دهه ۷۰ هنگامی که حرکت نظام‌مند بانک های بزرگ کشور با هدایت بانک مرکزی در راستای اجرای اتوماسیون بانکی آغاز شد، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد روزی فرا برسد که توسعه بانکداری الکترونیک و نوع پیشگامانه آن بانکداری دیجیتال دیگر نه یک انتخاب که یک الزام شود.

صنعتی که امروزه در مدیریت بحران‌های مختلفی که دولت ها با آن دست به گریبان هستند به عنوان بازیگری تاثیرگذار به نقش آفرینی می‌پردازد؛ حال این بحران می‌خواهد سوءاستفاده های مالی در سطح کلان باشد، مبارزه با پولشویی باشد یا حفظ جان و مال مردم در هنگام بروز مشکلاتی طبیعی و غیر طبیعی همچون شیوع بیماری کرونا.

برای درک تغییرات و تحولات صورت گرفته در صنعت بانکی نیازی به تحقیق و تفحص چندانی نیست، حتی با مرور گذشته به سادگی می‌توان دریافت، فناوری شاید در آغاز کمی کند اما رفته رفته از یک سرویس بانکی جای خود را به مطالبه مشتریان داده است.

رسیدن به این نقطه کار ساده‌ای نیست.، آنچه مسلم است یک خدمت زمانی به یک مطالبه از سوی مشتری تبدیل می‌شود که توانسته باشد اعتماد و رضایت او را جلب کند و مشتری نسبت به آن احساس سودمندی ادراکی داشته باشد. سودمندی که با نبود آن قطعا اگر نگوییم قابل توجه بلکه زیان محسوسی برای مشتری در پی خواهد داشت.

شاید به همین جهت است گاه چنان بی محابا در این وادی جولان می‌دهدکه به هر پیام و سایتی اعتماد می‌کنند و با وجود افزایش و تنوع  اشکال فیشینگ ، همچنان علاقه مندی مردم برای استفاده از این خدمات رو به افزایش است، مصاحبه اخیر رییس اداره نظام های پرداخت نیز با این مضمون که در اسفند ماه تراکنش‌های غیر حضوری ۳۸ درصد افزایش داشته است بر این مهم تاکید دارد.

صدالبته هر چه امنیت، تنوع و سهولت دسترسی به این خدمات تقویت شود این حس نیاز و الزام به بهره گرفتن از این خدمات در بین مشتریان نیز بیش از پیش افزایش خواهد یافت و بالعکس، اگر از این اعتماد ایجاد شده به درستی مراقبت نشود، قطعا اثرات سوء آن جبران ناپذیر خواهد بود که خوشبختانه بانک مرکزی در راس و بانک‌ها در همین راستا بر اهمیت این مهم واقف و به دنبال ابزاری هستند که هر چه بیشتر اعتماد عمومی به این خدمات را افزایش دهد. شاید نزدیکترین نمونه آن اجرای طرح رمز دوم پویا بوده که مهمترین هدف آن نیز ارتقاء امنیت در استفاده از خدمات غیر حضوری بانک‌هاست.

این اعتماد و علاقه‌مندی مردم به خدمات غیر حضوری با وجود فاصله داشتن با نقطه مطلوب، ارزشمند بوده و حاصل هوشمندی و سالها پیگیری و تلاش سیاستگذاران، مدیران، متخصصان و کارشناسان فنی و فرهنگی شبکه بانکی‌ست. دستاوردی که ظرفیتی بی نظیر را در اختیار دولت قرار داده تا به ویژه در شرایط بحرانی از این ابزار بهره بگیرد و علاوه بر مدیریت اقتصادی و تعاملات مالی مردم  در راستای تامین سلامت جامعه از آن استفاده کند.

افزون بر این، آغوش باز شبکه بانکی برای فناوری‌های نوین در کنار سرعت رشد این فناوری‌ها این نوید را می‌دهد که روزی فرا برسد که تحولات فناورانه در این حوزه به جای آنکه مانند برخی صنایع بلای جان طبیعت شود اینبار به فریاد آن برسد، همانطور اکنون نیز این خدمات با تاثیری که بر کاهش سفرهای درون شهری، مصرف آب، برق، گاز ، کاغذ و…. حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و هوای سالم گذاشته‌اند، نقشی غیر قابل انکاری در رسیدن به زندگی بهتر را برای بشر ایفا می کنند.

گفته می شود، استفاده از بانکداری الکترونیک ۲ میلیون متر مکعب صرفه جویی در مصرف آب،کاهش مصرف ۲/۷ میلیون بسته کاغذ A۴ و ۵ میلیارد اسکناس درگردش، ممانعت از قطع ۱۱۰ هزار درخت، کاهش ۱۱۵میلیون سفر درون شهری و ۳۵ میلیارد تومان صرفه جویی در زمینه هزینه های ناشی از آلودگی صوتی و هوا را در پی داشته است.

قطعا کمرنگ و پر رنگتر شدن این نقش منوط به همراهی همه ذینعان آن است، چه برنامه‌ریزان که باید توسعه آن را در تمام ابعاد فنی، زیرساختی و فرهنگی مد نظر قرار دهند و چه مردم که آگاهانه از مزایا و استفاده درست از آن مطلع شوند تا این مسیر برای رسیدن به  جایگاه مطلوب، هموارتر شود.