در اقتصاد پساکرونا چه می گذرد؟

ویروس کرونا در تمام دنیا انتشار یافته است و شالوده ی حرکت و استمرار فعالیت های اقتصادی و صنعتی جهان را دچار اختلال نموده و آینده ی پیش رو در مواجهه با این بحران را، در هاله ای از ابهام فرو برده است. از اینرو شیوع ویروس کرونا در جهان امروز نه تنها سلامت جوامع، بلکه آینده ی معیشتی آن ها را نیز هدف قرار داده است و این نگرانی تا جایی ادامه دار شده است که نگرانی از دنیای پس از کووید-19 در میان دولتمردان جهان بیشتر از کنترل خود ویروس شده است. تا جایی که بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند، که در دوران پسا کرونا، زیان کسب و کارهای از بین رفته ،هرگز باز نخواهد گشت و شیوع بیماری همه گیر کرونا مناسبات اقتصادی و مالی را برای همیشه تغییر خواهد داد. موضوعی همه گیر، که از دولت های شرق تا غرب جهان را وادار به اندیشیدن درباره ی معضلات اقتصادی شان کرده است.

اقتصاد جهان ،بین یک دوراهی بزرگ قرار دارد: از طرفی، تعطیلی طولانی مدت فعالیت های اقتصادی غیر ممکن است و از سوی دیگر ،کلونی های انسانی گرداننده ی اقتصاد کشورها احتمال خطر تصاعدی ابتلا را بالا می برد. هزاران شغل از بین رفته است. بخش گردشگری جهان که اقتصاد عظیمی را به خود اختصاص داده بود، بطور کامل فلج شده و اقتصاد رستوران داری در جهان بزرگترین لطمه ی طول عمرش را تجربه کرده است.کم شدن پروازهای بین المللی به تبع رکود کامل صنعت توریسم، تعطیلی بسیاری از مشاغل و بیکاری عده ای از مردم و رکود شدید صنایع و خدمات به علت عدم تقاضا، همه و همه از تبعات این ویروس است که به شدت در اقتصاد پساکرونا نیز حکمرانی خواهد کرد. آیا اقتصاد پسا کرونا می تواند همان سیر تکاملی سال های گذشته را طی کند و بار دیگر شرایط را به حالت اولیه ی خود باز گرداند. قدر مسلم ،شرایط تا به امروز به گونه ای پیش رفته است که جواب منفی است. چرا که اولین مورد از این شرایط رکود مالی است، ترکیبی از رشد بهره وری کم، عدم بازدهی سرمایه گذاری خصوصی و ده ها مورد دیگر که باعث می شود، افراد از ریسک پذیری خودداری کرده و در ادامه موجب صرفه جویی بیشتر و کاهش تقاضا و نوآوری شود. همه گیری کرونا ،سبب تسریع روند دیجیتالی شدن و اتوماسیون مداوم کارها می شود. دوره ی گذاری که ضمن افزایش مشاغل با مهارت بالا در طی دو دهه ی گذشته ،باعث از بین رفتن شغل های کم مهارت و در نهایت به رکود دستمزدهای متوسط و افزایش نابرابری درآمدی منتهی خواهد شد. تا جایی که دیگر حتی پس از نجات دنیا از کرونا شرایط بسیاری از بنگاه ها و کسب و کارهای کوچک به حالت عادی، غیرممکن بنظر خواهد رسید.

در میانه ی این بحران، غیر قابل انکار است که اقتصاد ایران نیز ازکرونا متحمل مسائل و مشکلاتی خواهد شد. بدین ترتیب بسیاری از متخصصان شرکت های دانش بنیان را، راه حل اصلی تقویت بنیه ی اقتصادی جهان و ایران در ایام پساکرونا بر می شمارند. عملکرد و توانمندی درون زای زیست بوم دارویی و بسیاری از تجهیزات پزشکی کشور بر اساس آمار تولید، ظرفیت خارق العاده شکوفا شده کشورمان را در این زمینه ها به نمایش گذارده که می تواند بستری مناسب برای صادرات و نقش آفرینی اثر بخش ایران در بسیاری از عرصه های بین المللی باشد. ازاینرو اگر بخش خصوصی و کسب کارهای کارآفرینانه را وارد اقتصاد نکنیم ،تبعات منفی پساکرونا، شکننده تر از خود بحران کرونا خواهد بود. البته یک نتیجه گیری بنیادین در این میان وجود دارد، طبق بیانات مقام معظم رهبری در لحظات سال تحویل، جهش تولید نه یک انتخاب بلکه تنها مسیر نجات بخش اقتصاد ایران در دوران پساکروناست.

کرونا، شوک بزرگی به اقتصاد جهان وارد نموده است که دربردارنده ی فرصت ها و تهدیدهای بسیار جدی است و کشورهایی در تقابل با آن موفق خواهند بود که با یک قدرت انعطافی بتوانند از فرصت های بوجود آمده حداکثر استفاده و تهدیدهای آن را به حداقل برسانند. چرا که دیپلماسی اقتصادی، راه تبدیل تهدید کرونا به فرصت است. آنچه در این بین واضح و مبرهن است که در عصر پساکرونا، شاهد تغییر در رفتار و سبک زندگی مردم و همچنین کسب و کارها در سراسر جهان خواهیم بود. امید آن است که دولتمردان و سیاست گذاران کشور در کنار تدبیر و تمشیت در راستای غلبه با این ویروس، از ساماندهی و سیاست گذاری در حوزه ی اقتصاد پساکرونا غافل نمانند.