تکنولوژی و نقش آن در کشاورزی

تکنولوژی نامی آشناست که با پیشرفت روز افزون آن ، همه ی جوانب یک کشور تحت تاثیر قرار داده می شود . عده ای از متخصصین این حوزه نیز مهم‌ترین وجه تمایزانسان‌های عصر حاضر با زمان قدیم را در استفاده‌ی آنان از تکنولوژی و دانستن مزایای آن می دانند.

تکنولوژی عامل اصلی و موتور توسعه ی اقتصاد کشورهاست و با دستیابی به دانش روز قابل حصول است. متاسفانه در بسیاری از حوزه ها به دلایل مختلف و شاید برخی مواقع به دلیل غفلت از اهمیت تکنولوژی در صنایع مختلف، ده ها سال از کشورهای توسعه یافته عقب مانده ایم. کافی است ، بطور اجمالی نگاهی به صنعت کشاورزی داشته باشیم تا تفاوت سطح کشاورزی ایران، هدر رفت منابع و عدم استفاده ی بهینه از امکانات موجود را در مقایسه با سایر کشورهای توسعه یافته را دریابیم. اگر کشاورزان در حال فروش زمین های کشاورزی خود هستند و کشت محصولات کشاورزی در اکثر موارد صرفه ی اقتصادی برای کشاورز ندارد، تنها نشات گرفته از عدم ورود تکنولوژی های روز به این صنعت است.

از ورود ربات ها و سنسورهای هوشمند سیستم های آبیاری و کوددهی در جهان گرفته تا کاربرد وسیع اینترنت اشیاء که سنگینی کار کشاورز را از دوش او بر می دارد تا وجود انواع کودها و مواد شیمیایی دوستدار محیط زیست که محصول نهایی را بیمه می سازد، انگیزه ی فعالیت را در کشاورزان بیدار می سازد. دنیا به دنبال اینترنت اشیاء و حسگرهای زمینی، پهپادها و پایش محصولات و حسگرهای RFID و دنبال کننده ها در کشاورزی است و کشاورز ما با دنبال کردن روش های سنتی در کشاورزی، از دغدغه ی آب می ترسد.

البته این موضوع نه تنها در این صنعت، بلکه در بسیاری از صنایع تولیدی ایران مشهود می باشد. شاید شکاف تکنولوژِی را در صنایع تولیدی بزرگی همچون خودروسازی بتوان بصورت ملموس تری مشاهده نمود. سطح ماشین های تولیدی ایران با استاندارهای جهانی به وضوح عدم بهره مندی ایران را از تکنولوژِی خودروسازی روز جهان نشان می دهد. این ها مشت نمونه ی خروارند. صنایع پرورش دام و طیور، نساجی و … همه و همه در برهه های مختلف از این شکاف تکنولوژی ضربه های جبران ناپذیری دریافت نموده اند. بطور مثال اگر شما صاحب یک مرغداری کوچک باشید، در می یابید، تکنولوژی؛ اساس تکمیل زنجیره صنعت مرغداری است. تکنولوژی های روز در صنعت پرورش مرغ می تواند بر تمام جنبه های این حوزه، از تامین نهاده گرفته تا فعالیت تولید و نهایتا بازار مصرف تاثیرات شگرف داسته باشد. گرچه بخش عمده ای از نیازهای این صنعت بدست متخصصان ایرانی در حال مرتفع شدن است، اما نمی توان نیاز این صنعت را به تکنولوژی های روز و واردات آن کتمان کرد. تحولات تکنولوژی در دامپروری هم بسیار چشمگیر است و از این طریق ردیابی و مدیریت دام ها را بسیار ساده تر و مبتنی برعلم کرده است. این فناوری های جدید می تواند در قالب فناوری های غذایی، ژنتیک، فناوری دیجیتال و موارد دیگر به وجود آید و خلاء این موارد در صنعت دام و طیور ما بسیار ملموس است.

ایجاد تکنولوژی نیازمند سرمایه گذاری در تحقیق و توسـعه و آمـوزش نیـروی انسـانی اسـت.  مطلبی مهم که کشورهای صنعتی تراز اول جهان به خوبی بر آن واقفند و گواه این مطلب بررسی آمارهاست. نتایج حصولی  نشان می دهد که نـرخ سـرمایه گـذاری کشورهای درحال توسعه ای همچون ایران بر روی تحقیق ، توسعه و آموزش بسیار پایین تر از کشورهای صنعتی تراز اول جهان است. در این زمینه هم باید آگاهی سازی صورت پذیرد و هم با تربیت نیروی متخصص به دنبال واردات این تکنولوژی ها در کشور بود تا از طریق بهره مندی صنایع مختلف بتوان به حداکثر بهره وری دست یافت و گوی رقابتی را از سایر رقبا در بسیاری از محصولات صادراتی منطقه ربود.

مصطفی یحیایی – کارشناس ارشد علوم ارتباطات