تازیانه آتش بر پیکر جنگل های گچساران

داستان تازیانه های آتش بر جنگل ها،خرمن سرمایه های طبیعی شهرستان گچساران در جنوب غربی کهگیلویه و بویراحمد قصه تکراری شده است که پیشگیری از این حوادث تلخ نیاز به برنامه ریزی بیشتر و فرهنگ سازی دارد .

بی‌توجهی و اشتباه، شاید هم قصد سودجویی باعث می‌شود تا رویشگاه هایی که افزون بر زیبایی و نشاط بخشی به انسان، در ادامه اکوسیستم حیات موجودات زنده، گرمایش، سرمایش، فرسایش و پاکی هوای کره زمین نقش ارزنده و غیر قابل چشم پوشی دارند، در شعله‌های آتش غفلت انسان‌ها به تلی از خاکستر تبدیل شود.

کافی است ،چرخی کوتاه در جنگل های اطراف گچساران بزنیم آنجا که لکه‌های وسیع سیاهی از بقایای گیاهان و درختان سوخته بر دامن طبیعت همچون داغی خودنمایی می کند.سرمایه هایی که می توانست غذای دام ها و گونه های حیات وحش شود، درختانی که زمانی سایه سار رهگذران خسته بود حالا محل حسرتی عمیق شده است. آتش‎ سوزی یکی از رخدادهای رایج در عرصه‌های طبیعی است که تاثیر بسیار عمیقی بر خاک دارد و باعث تغییرات فیزیکی شامل تخریب ساختار، افزایش روان آب و فرسایش، شیمیایی از جمله کاهش مواد آلی، تبخیر کاتیون‎ها،  ذخایر عناصر غذایی و چرخه آنان و بیولوژیکی مانند کاهش در گونه ‎های میکرو و ماکروفون‎ها و تغییر جمعیت میکروبی می‌شود  اما گویا گوش شنوایی برای عده ای نیست و هربار با بی احتیاطی باعث تکرار این سریال نامیمون می شوند.

حریق در طبیعت خطر اکولوژیک به حساب می‌آید که پیامدهای زیادی در پوشش‌های گیاهی، زمین‌های کشاورزی، جمعیت جانوری، تولید محصولات محلی و سلامت بشر بر جای می‌گذارد.امسال پیش از ۹ فقره آتش سوزی  در مناطق کوه خامی، دیل، کوه مشرف به تلخاب شرین، تپه های مشرف به کوی کارکنان و نارک در شهرستان گچساران رخ داده که شعله های سرکش آخرین آتش در کوه های نارک پس از پنج روز کوشش طبیعت دوستان و مسوولان هنوز فروکش نکرده است وهمچنین در زمان حاضر منطقه حفاظت شده خامی گچساران آتش  می سوزد.پارسال ۶۰۶ هکتار از جنگل ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان در ۲۹فقره آتش سوزی دچار آسیب جدی شد ولی هنوز آماری از آتش سوزی های امسال گچساران  منتشر نشده که با توجه به طولانی شدن زمان مهار آتش سوزی های سال جاری با یک حساب سرانگشتی می توان حدس زد ،وسعت عرصه های طبیعی خسارت دیده بر اثر این پدیده شوم در گچساران بیشتر از پارسال دانست.

این روزها سرنوشت غم انگیز گونه‌های جنگلی ارزشمند بادام، بلوط و بنه این شهرستان که در گستره ای بیش از ۱۱۵ هزار هکتار مساحت دارد سیاهی است ،امری که سخت گذر بودن منطقه به مدد وزش باد ،خسارت های آن را صد چندان کرده است.اینک که صدها نفر از دوستداران طبیعت در شرایط اقلیمی سخت و گرمای شدید هوا برای فرونشست آتش در ارتفاعات نارک گچساران تلاش می کنند ،فرصتی است تا اگر از دستمان نمی آید که آبی بر این آتش بریزیم، دست کم کبریت بر خرمن آن نگذاریم.حالا در کوه نارک دستان تاول  زده مردانی که با شاخه های درختان مشغول مهار آتش هستند امدادگرانی که از شدت گرما در این جنگ نابرابر کم آورده اند و به بیمارستان ها اعزام می شود حکایت از عمق فاجعه دارد.فعالان زیست محیطی کهگیلویه و بویراحمد می گویند: این حوادث تلخ به دلایل مختلفی از وقوع حریق در هنگام تغییر کاربری زمین های ملی از سوی افراد سودجو یا قاچاق چوب تا انداختن ته سیگار و خاموش نکردن بقایای آتش گردشگران رخ می دهد اما هر چه هست ، سریال دنباله دار آتش سوزی های جنگل ها مربوط به امسال و پارسال نیست وسال هاست این سرمایه های خدادادی به دست انسان های بی رحم در حال نابودی است.آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی با کنار هم جمع شدن سه عامل هوا، مواد سوختنی و جرقه رخ می‌دهد که ۲ عامل هوا و مواد سوختنی (پوشش گیاهی) در طبیعت وجود دارد و به خودی خود خطرزا نیست، اما زمانی که انسان با بی احتیاطی خود جرقه‌ای را رها می‌کنند، آتش به دامان طبیعت می‌زند و مراتع و جنگل‌ها را سیاه پوش می‌کند.

۹۰ درصد ازعوامل آتش سوزی های جنگل ها و مراتع کهگیلویه وبویراحمد و شهرستان گچساران انسانی است این بدان معناست که بهترین سرمایه های طبیعی این خطه از زاگرس با آتش سهل انگاری های شهروندان در حال نابودی است.به نظر می رسد ،آتشی که افزون بر خسارت های جبران ناشدنی به عرصه های طبیعی،صرف هزینه های هنگفت دولت، آسیب دیدن گونه های حیات وحش  باعث گرفتاری صدها انسان در جدال با این پدیده شوم شده است را باید چاره ای فرهنگی برای پیشگیری اندیشید. حالا عرصه های جنگل های گچساران که به دلیل طبیعت زیبا و سرسبز آن همیشه محلی برای استراحت گردشگران و کوهنوردان بوده و کاهش آلودگی هوا، توسعه باغداری و صنعت بوم گردی نیز تأثیر زیادی دارند اما به دلیل خودخواهی و کوتاهی تعداد انگشت شماری  از شهروندان در حال نابودی است.همگان می دانیم که این سرمایه های طبیعی متعلق به شخص یا گروه خاصی نیست بلکه یک سرمایه ملی محسوب می شود و صیانت از آن زمینه ساز توسعه پایدار است و این مهم مشارکت همگانی بویژه نهادها و سازمان‌های مرتبط را بیشتر کرده است.