آلودگی هوا به عنوان یک معضل زیست محیطی روزبه روز در جوامع مختلف، به‌خصوص در کشورهایی با رشد سریع صنعتی و جمعیتی، به یک مسئله حاد تبدیل شده است.این موضوع در ماه گذشته در کشور و بالاخص در شهرهای بزرگ بسیار پررنگ تر و حادتر بوده است. اثرات منفی آن بر سلامت عمومی به ویژه در گروه‌های آسیب پذیر، مانند زنان باردار، بسیار نگران کننده است.
همزمان با افزایش آلودگی هوا، اهمیت توجه به سلامت زنان باردار و جنین‌های آنها نیز بیشتر احساس می‌شود. آلودگی هوا به طور عمده ناشی از انتشار ذرات ریز، گازهای گلخانه‌ای، و مواد سمی به‌ویژه از صنایع، حمل‌ونقل و سوزاندن سوخت‌های فسیلی است. ذرات معلق، از جمله PM2.5 و PM10، كه به‌علت اندازه شان قادرند به عمق ریه‌ها نفوذ کنند، به‌طور خاص برای گروه‌های پرخطر آسیب‌زا هستند. زنان باردار به دلایل فیزیولوژیکی که شامل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در این دوره خاص زندگی می‌شود، در برابر این ذرات حساس تر می‌باشند. این ذرات می توانند به ریه‌ها و دستگاه تنفسی مادران نفوذ کرده و منجر به عوارض جدی برای مادر و جنین شوند. مطالعات متعدد نشان‌دهنده این است که قرارگیری طولانی مدت در معرض آلاینده‌های هوا می‌تواند خطر بروز مشکلات بارداری از جمله زایمان زودرس، کم وزنی نوزاد در زمان تولد و حتی سقط جنین را افزایش دهد. این عوامل نه تنها بر سلامت مادر تأثیرگذار هستند، بلکه سلامت آینده فرزندان را نیز تهدید می‌کنند.
آلودگی هوا باعث می‌شود که سطوح اکسیژن در خون کاهش یابد. این موضوع می‌تواند بر رشد جنین تأثیر بگذارد و نقص‌های مادرزادی را افزایش دهد. با کاهش اکسیژن رسانی، به سلول‌های جنین به میزان کافی مواد مغذی و اکسیژن نمی‌رسند که این می تواند باعث تأخیر در رشد جسمی و بالقوه مشکلات توسعه عصبی شود. علاوه بر این، آلودگی هوا با افزایش التهاب در بدن ارتباط دارد. این التهاب می‌تواند عوارضی نظیر بیماری‌های قلبی و عروقی برای مادر به‌وجود آورد، که خود می‌تواند عواقب خطرناک و پیچیده‌ای برای بارداری باشد. علاوه بر اثرات مستقیم روی بارداری، آلودگی هوا به مشکلات روان شناختی نیز منجر می‌شود. زنان باردار ممکن است تحت تأثیر استرس های ناشی از آلودگی هوا، اضطراب و افسردگی را تجربه کنند. این عوارض روانی می توانند در نتیجه نگرانی دائمی درباره سلامتی خود و جنین به وجود آیند. استرس و اضطراب نیز می تواند به بروز زایمان زودرس منجر گردد و در نهایت به سلامت فردی مادر و جنین آسیب می‌زند.
مسائل اقتصادی نیز در ارتباط با آلودگی هوا و بارداری وجود دارد. هزینه‌های درمانی برای مشکلات ناشی از بارداری تحت تأثیر آلودگی هوا به شدت افزایش می‌یابد. تخصیص منابع برای مراقبت های بهداشتی و درمان مشکلات ناشی از آلودگی هوا می‌تواند فشار بیشتری به زنان باردار و خانواده‌های آنها وارد کند. از طرفی، درگیری با مسائل مربوط به سلامتی و هزینه های درمانی می تواند به کاهش کیفیت زندگی خانوارها منجر شود و تاثیر منفی بر نوزادان و کودکان داشته باشد.
در نهایت، برای حفاظت از سلامت زنان باردار و جنین‌های آنها، نیاز به همکاری بین دولت، سازمان‌های غیر دولتی و جامعه علمی وجود دارد. این همکاری می تواند شامل انجام تحقیقات بیشتر برای درک بهتر تأثیرات آلودگی هوا بر بارداری و افزایش آگاهی عمومی در باره این مسئله باشد. همچنین، تقویت سیاست ها برای کاهش آلودگی هوا و افزایش کیفیت هوای محیط زندگی نیز می‌تواند افق‌های جدیدی را برای بهبود سلامت زنان و کودکان به ارمغان آورد. متاسفانه این روزها، آلودگی هوا یکی از چالش‌های جدی پیش روی سلامت مادران باردار به شمار می آید. این پدیده نه تنها تأثیرات قابل مشاهده ای بر سلامت مادران و نوزادان می‌گذارد بلکه می‌تواند عواقب پیچیده و بلند مدتی را برای جامعه به دنبال داشته باشد. بنابراین، پرداختن به مسئله آلودگی هوا و پیوستگی آن با بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نیازمند توجه و اقدام جدی است. باید تلاش کنیم تا با کاهش آلودگی هوا، سلامت آینده نسل‌های بعدی را تضمین کنیم.
