ایران به فناوری ساخت ترمز ناوگان ریلی دست یافت
روزنامه ایران چهارشنبه ۱۶ مهر گفت وگویی را سعید رسولی مدیر عامل راه‌آهن، انجام داده است که در ادامه متن آن را می خوانیم: در این نمایشگاه قطعاتی عرضه می‌شود که ما به تکنولوژی ساخت آن دست پیدا کرده‌ایم.
رسولی افزود: صنعت ریلی کشور با قدمت ۱۰۰ ساله، امروز مورد توجه قرار گرفته تا به جایگاه بهینه و مطلوب در حمل و نقل و جابجایی بار و مسافر برسد. در اسناد بالادستی هم در این چند ساله بستر توسعه حمل و نقل ریلی فراهم شده است و با این سیاست، در چند سال گذشته استان‌های بیشتری به شبکه راه آهن متصل شده‌اند. طرح‌های مهمی هم در دست اجرا است که راه‌آهن چابهار-زاهدان دارای اهمیت زیادی است.
این پروژه در حال انجام است و در کریدور شمال به جنوب و مسیر ترانزیتی بسیار با اهمیت است، بخصوص که به بندر اقیانوسی متصل می‌شود. همچنین راه‌آهن اقلید-یزد و راه‌آهن اردبیل که بزودی افتتاح می‌شوند، موحب توسعه ریلی در کشور می‌شود. در چند سال گذشته خطوط ریلی کشور به لحاظ توسعه کمی و کیفی رشد زیادی داشته و کرمانشاه، همدان، ارومیه و گیلان به شبکه ریلی کشور متصل شدند.
خط آهن تبریز از مسیر جدید میانه به بستان آباد و بستان آباد به تبریز نیز یکی دیگر از خطوط مهم است که به بهره‌برداری رسیده است. باید به این نکته هم اشاره کنم که خطوط جدید هم در توسعه هم در افزایش ظرفیت در حال اجرا هستند.
داخلی‌سازی قطعات
برای توسعه صنعت ریلی در زمان تحریم، بومی‌سازی قطعات و تولید ریل و ناوگان ملی در دستور کار قرار گرفته است. مدیرعامل راه‌آهن با اشاره به این موضوع خاطرنشان کرد: برای ایجاد ثبات و پایداری در صنعت ریلی ناچار هستیم وابستگی به صنعت ریلی را کم کنیم. از تحریم به عنوان فرصتی برای بروز خلاقیت و دستاوردهای خودکفایی استفاده کرده‌ایم.
راه‌آهن از سال گذشته بهره‌وری را به صورت جدی و با اولویت خاص در دستور کار قرار داده است. بهره‌وری بخصوص در سال ۹۸ به عنوان سال رونق تولید، در راه‌آهن اوج گرفت. امسال هم که سال جهش تولید نامگذاری شده بهره‌وری با سرعت بیشتری پیش می‌رود. تلاش کردیم برای کاهش وابستگی به خارج از کشور در ارتباط با ساخت تجهیزات و ادوات مورد نیاز شبکه ریلی اقداماتی را انجام دهیم که مهم‌ترین این اقدامات، شناسایی ظرفیت‌هایی موجود در کشور برای تولید قطعات مورد نیاز شبکه و ناوگان ریلی است.
رسولی افزود: برای رسیدن به خودکفایی در بخش ریلی، در سال گذشته بستر بارگذاری و ایجاد یک سامانه الکترونیک فراهم شد. این سامانه در حال حاضر عملیاتی شده و در اختیار عموم است. در این سامانه بیش از ۴ هزار قطعه‌ای که در کشور تولید می‌شود با مشخصات فنی، بارگذاری شده است. در این بخش استفاده‌کنندگان از این قطعات و تجهیزات می‌توانند با مراجعه به این سایت، از تولید قطعه در داخل مطمئن شوند و قطعات را تأمین کنند. پیش از راه‌اندازی سامانه، بسیاری از قطعاتی که اکنون تولید می‌شود هم وارد می‌شد.
به گفته رسولی در سامانه، امکان جست و جوی قطعه مورد نظر از طریق شماره فنی قطعه، نام قطعه و سازنده فراهم شده و فهرست کل قطعات ساخته شده در سامانه آورده شده است. در بخش ناوگان راه‌آهن قطعات ساخته شده به سه دسته لکوموتیو، ناوگان باری و ناوگان مسافری دسته‌بندی شده است. در بخش زیربنایی هم قطعات و تجهیزات ساخته شده به چهار دسته ماشن‌آلات مکانیزه خط، ارتباطات، علائم الکترونیکی و ادوات خط دسته‌بندی شده است.
همچنین در سامانه الکترونیکی مشخصات قطعاتی که هنوز وارداتی است هم مشاهده می‌شود. رسولی علت بارگذاری قطعات وارداتی در سامانه الکترونیکی راه‌آهن را این گونه توضیح داد: بخش دوم سامانه اختصاص به قطعاتی دارد که هنوز به تولید داخلی نرسیده است. در این بخش قطعات را با مشخصات بارگذاری کرده‌ایم و به اهالی صنعت و شرکت‌های دانش‌بنیان فراخوان داده‌ایم برای مشارکت در ساخت این قطعات با ما همکاری کنند.
از صنعتگران، تولیدکنندگان و شرکت‌های دانش بنیان دعوت می‌کنیم که در تولید و خودکفایی این صنعت با ما همکاری کنند و ما هم حمایت‌های لازم را از تولید به عمل می‌آوریم. رسولی قدم دیگر برای حمایت از تولید داخل در راه‌آهن را تأسیس نمایشگاه دائمی جهاد خودکفایی صنعت ریلی عنوان کرد. به گفته مدیرعامل راه‌آهن، این مجموعه در سایت کارخانجات بازسازی و نوسازی ناوگان راه‌آهن در تهران آماده شده است.
ساخت به کمک صنایع داخلی
مدیرعامل راه‌آهن گفت: تولیدکنندگان نمونه قطعات را در این نمایشگاه ارائه می‌کنند. این نمایشگاه بزودی افتتاح می‌شود. در این نمایشگاه شاهد خواهید بود موتور دیزل‌های مانوری که دوگانه‌سوز است و توسط شرکت‌های تولید موتور دیزل سنگین تولید شده به نمایش گذاشته می‌شود.
سیستم ترمز ساخت داخل هم در نمایشگاه ریلی عرضه می‌شود. تاکنون در دنیا فقط ۳ کشور ترمزهای ناوگان ریلی را تولید می‌کردند. اما ما به این فناوری مجهز شدیم و سیستم ترمز ناوگان ریلی در داخل ساخته شده است و در ناوگان تولید مهرماه، ۸ دستگاه ناوگان مجهز به سیستم ترمز ملی به شبکه ریلی وارد می‌شود. در این زمینه نیز می‌توانیم به صورت صد درصد تولید سیستم ترمز ملی را انجام داده و از واردات به صورت کامل قطع وابستگی کنیم.
رسولی با اشاره به تولیدات دیگر کشور در زمینه قطعات ریلی گفت: در تأمین چرخ منوبلوک صد درصد وابسته بودیم. این چرخ قطعه‌ای است که بسیار در قطارها استفاده می‌شود و ما مجبور به واردات آن بودیم اما الان تولید آن در داخل شروع شده و تست گرم آن انجام شده است و قطع وابستگی کامل از واردات این چرخ را که قطعه‌ای راهبردی در صنعت ریلی بود، اعلام می‌کنیم. همچنین در حوزه زیرساخت و ناوگان قطعات و تجهیزات مختلفی ساخته شده است و در نمایشگاه عرضه می‌شود.
با وجود حمایت‌های صورت گرفته از خودکفایی در صنعت ریلی قصد داریم امسال به هدف‌گذاری ساخت و بهره‌برداری از ۲ هزار دستگاه ناوگان ریلی برسیم چرا که در شرایط کنونی تقاضای بیش از ۸ هزار دستگاه ناوگان جدید ریلی علاوه بر آنچه در دستور کار شرکت‌هاست، وجود دارد.
مدیرعامل راه‌آهن افزود: همزمان با افتتاح نمایشگاه، سند تفاهمنامه همکاری با وزارت دفاع در زمینه‌های ساخت و تولید قطعات و تجهیزات صنعت ریلی با توجه به توانمندی‌های وسیع موجود در صنایع دفاعی کشور را به امضا می‌رسانیم. هدف ما قطع کامل وابستگی به صورت صد درصدی در حوزه ریلی و رسیدن به خودکفایی است و مطمئن هستیم که این هدف قابل دستیابی خواهد بود، بنابراین مذاکرات مفصلی انجام داده‌ایم و به عنوان مثال وزارت دفاع در این زمینه اعلام آمادگی کامل کرده است.
البته تفاهمنامه فقط محدود به این نمی‌شود و در همه بخش‌های راه‌آهن و توسعه و نوسازی یک سند راهبردی با وزارت دفاع امضا می‌کنیم. توافقات انجام و متن سند نهایی شده و در روز افتتاح نمایشگاه این سند امضا می‌شود. با توجه به توانمندی‌های بخش صنعت بویژه توانمندی که در صنایع دفاع وجود دارد، صنعت ریلی می‌تواند در مسیر خودکفایی قدم‌های بلندی بردارد و خیلی سریع به نقاط ارزشمندی در ثبات و پایداری در توسعه برسد.
