آیا کانکسهای اقامتی ضد زلزله هستند؟
جواب این سوال که آیا کانکسهای اقامتی ضد زلزله هستند، بسیار ساده است. شاید باورش سخت باشد که انواع کانکسها اعم از کانکس اقامتی، کانکس نگهبانی و در کل خانههای پیش ساخته مقاوم در برابر زلزله با بزرگای 7.9 ریشتر تولید میشوند.
کانکس نگهبانی
جواب این سوال که آیا کانکسهای اقامتی ضد زلزله هستند، بسیار ساده است. شاید باورش سخت باشد که انواع کانکسها اعم از کانکس اقامتی، کانکس نگهبانی و در کل خانههای پیش ساخته مقاوم در برابر زلزله با بزرگای 7.9 ریشتر تولید میشوند. کانکسها بسیار بادوام تر از سازههای بتن آرمه هستند. هنگامی که صحبت از ایمنی در زلزله به میان میآید، کانکسها میتوان به گونهای طراحی کرد که استانداردها و الزامات ایمنی خاصی را برآورده کند. با این حال، چند دلیل وجود دارد که چرا کانکسها ممکن است از نظر ایمنی در برابر زلزله مزیت داشته باشند. کانکسها در یک محیط کارخانه کنترل شده ساخته میشوند، جایی که استانداردهای بالای کنترل کیفیت را میتوان به طور مداوم حفظ کرد. فرآیند کنترل شده توسط کارخانه تضمین میکند که تمام مواد استفاده شده از بهترین کیفیت برخوردار هستند و تمام ساخت و ساز دقیق است. به این ترتیب ساختمانهای پیش ساخته در برابر زلزله مقاومت میکنند.
یک کانکس چقدر باید ضد زلزله باشد؟
اینکه یک کانکس چقدر باید ضد زلزله باشد، یک سوال بسیار پالش برانگیز است. از سال 1984 یک آگاهی قوی در مورد مهندسی زلزله وجود دارد، که برخی از الزامات حداقلی را در هر کد ساختمانی به منظور اطمینان از حفاظت از زندگی ایجاد کرده است. به طور کلی میتوانیم بگوییم که هر نوع کانکسی که امروزه ساخته میشود، در برابر زلزله ایمن است، زیرا مانند هر ساخت و ساز دیگری، براساس مقررات آیین نامه ساختمانی ساخته میشوند. از آنجایی که آنها با توجه به لرزش کشتی ساخته شدهاند، به طور طبیعی در برابر زلزله ایمن هستند، به خصوص در مناطقی که زلزله نادر است. سایر مکانهای با خطر بالاتر زلزلههای بسیار مخرب مانند ژاپن، شیلی یا کالیفرنیا، حتی اگر قوانین ساختمانی آنها از نظر حفاظت در برابر زلزله بسیار سختگیرانهتر است، هر کانکس لزوماً ایمن در برابر زلزله در نظر گرفته نمیشود مگر اینکه توسط سازنده مشخص شود. در این موارد، خانه با مصالحی ساخته میشود که بسیار انعطافپذیر و مستحکم هستند و به احتمال زیاد یکی از استراتژیهای سازه را برای اطمینان از مقاومت آن اتخاذ میکنند.
مصالح مقاوم در برابر زلزله در کانکسها
مصالح مقاوم در برابر زلزله در کانکسها به تامین امنیت ساکنان در صورت وقوع زلزله کمک میکنند. هر مادهای دارای کیفیتهای متفاوتی است که آن را کم و بیش در برابر زلزله مقاوم میکند. بنابراین، مصالح انتخاب شده برای ساخت یک کانکس در رفتار خانه در هنگام زلزله تعیین کننده خواهد بود. رایجترین مصالحی که برای ساخت کانکسها استفاده میشوند، شامل چوب، فولاد و بتن هستند. موادی که مقاومت بهتری در برابر زلزله دارند، سبک هستند اما انعطاف پذیر نیز هستند، به این معنی که مواد میتوانند بدون از دست دادن چقرمگی یا شکستن، تغییر شکل دهند.
فولاد:
فولاد یک ماده بسیار رایج در کانکسها است و میتوان از آن به عنوان قاب پشتیبانی یا حتی به عنوان بخش عمده ساختمان در استفاده کرد. فولاد یک ماده بسیار خوب برای استفاده در کانکسهای مقاوم در برابر زلزله است زیرا وزن کمی دارد و انعطاف پذیر و قوی است. فولاد سازهای به ساختمانها اجازه میدهد تا بدون شکستگی خم شوند زیرا این قابلیت را دارد که تغییر شکلها و کششهای زیادی را متحمل شوند. این ویژگی به فولاد اجازه میدهد تا انرژی ناشی از لرزشها را دفع کند. همانطور که ساختمان تکان میخورد، فولاد سازهای با آن “رقص” میکند و ضربه را کاهش میدهد. از آنجایی که کانکسها در یک کارخانه ساخته میشوند و با کامیون به محل ارسال میشوند، استفاده از موادی مانند فولاد سازهای رایج است زیرا آنها ماژول را خودپایدار میکنند.
بتن:
بتن همراه با آجر و سنگ شکننده و سنگین است. بنابراین، در ابتداییترین شکل آن، انتخاب خوبی برای کانکسها مقاوم در برابر زلزله نیست. با این حال، بتن میتواند به راحتی شکلپذیری را در هنگام تقویت با فولاد به دست آورد و امروزه به راحتی میتوانیم با افزودن مواد افزودنی مانند اکسید گرافن، خواص آن را اصلاح کنیم که باعث کاهش وزن و افزایش مقاومت آن میشود. حتی خانههای چوبی سنتی ژاپنی امروزه با ساختمانهای بتن آرمه که بر اساس مهندسی لرزهای طراحی شدهاند جایگزین شدهاند و در برابر زلزله بسیار مقاوم هستند. بنابراین، بتن به خودی خود در برابر زلزله مقاوم نیست، اما ما میتوانیم به راحتی یک ماده بتنی را مهندسی کنیم، بنابراین میتوان یک خانه مدولار با بتن آرماتور ساخته شود.
چوب:
چوب یکی دیگر از موادی است که معمولاً در کانکسها، هم بهعنوان چوب و هم بهعنوان سیستمهای پانل استفاده میشود. در شکل طبیعی خود، هم انعطاف پذیر و هم سبک است که آن را به یک ماده عالی برای استفاده در کانکسها ضد زلزله تبدیل میکند. با این حال، الوار، حتی اگر انعطاف پذیر است، شکننده است. این ویژگیها آن را تا حدی در برابر زلزله مقاوم میکند، زیرا هنگام قرار گرفتن در معرض لرزش برای جلوگیری از تنش ساختمان خم میشود. متأسفانه خانهایی که با چوب ساخته شدهاند میتوانند در زلزلههای شدید فرو بریزند. در ژاپن، ساختمانهای چوبی سنتی بر اساس مهندسی لرزهای ارزیابی شدهاند، و این نشان داد که اگرچه روشهای ساخت و ساز سنتی تا حدی مبتنی بر مهندسی لرزهای است، بسیاری از جنبهها اینگونه نیستند. امروزه مواد چوبی تکامل یافتهاند و ما چوب را به کامپوزیتهایی مانند الوار متقاطع (CLT)، الوار چند لایه چسبی(GLULAM) و الوار روکش چند لایه(LVL) مهندسی کردهایم که باعث افزایش شکل پذیری و انعطاف پذیری چوب میشود و در عین حال باعث کاهش آن میشود. شکنندگی طراحی یک ماده چوبی با خواصی که حتی با فولاد قابل مقایسه است.
خلاصه
باید بگوییم که کانکسها در برابر زلزله مقاوم هستند. دوام کانکسها میتواند به اندازه انواع دیگر سازهها برای تضمین ایمنی در برابر زلزله در صورت استفاده از طراحی صحیح و مصالح ساختمانی مناسب باشد. اما مقاومت خانهها در برابر زلزله به عوامل زیادی از جمله کیفیت مصالح استفاده شده، دقت طراحی سازه، مناسب بودن نقشه چیدمان و نصب صحیح بستگی دارد. در صورت عدم برنامه ریزی مناسب، احتمال اینکه مقاومت خانهها در برابر زلزله در سطح پایینی قرار گیرد، بسیار زیاد است.