دامپینگ و خارج کردن رقبا

استراتژی دامپینگ ، نوعی از استراتژی فروش است که یک محصول یا یک سری از محصولات را با قیمت پایین تر، به عنوان یک مزیت رقابتی در معرض فروش قرار می دهد.

کارآفرینان جوان که براحتی وارد حوزه ی کسب و کار شده اند ، باید به خوبی ابعاد مختلف و تبعات مثبت و منفی دامپینگ را بشناسند. استراتژی دامپینگ در کسب و کارها عموما به سه بخش دامپینگ کوتاه مدت، بلند مدت و فصلی تقسیم می شود. در بازارهای داخلی به کرار با دامپینگ کوتاه مدت آشنا هستیم. شرکت ها محصولات و یا خدمات شان را برای یک بازه ی زمانی کوتاه به قیمتی کمتر از قیمت تمام شده ارائه می کنند و از این طریق رقبای خود را از گردونه ی بازار خارج می کنند. با گذشت زمان و حذف رقبا ، قیمت ها را به حالت اولیه و حتی بعضا بالاتر بر می گردانند و از این طریق ، حجم اعظمی از بازار تولیدی محصول مشخص را به دست می گیرند.

در استراتژیِ دامپینگ بلند مدت ، تولید کنندگان با افزایش تولید هزینه ی نهایی محصولات را کاهش می دهند و از این طریق ، تولیدات خود را با قیمت پایین تری در سطح بازار ارائه می نمایند. در این روش هم از آنجایی که پایین ترین قیمت در بازار را از آن خود می کنند، می توانند به عنوان یک مزیت رقابتی سودهای کلانی را از آن خود کنند. در دامپینگ فصلی هم ، تولید کنندگان به دلیل عدم استقبال مشتری از کالاها در بازار داخلی به دلیل تغییر فصل، کالا یا خدمات خود را در بازارهای خارجی با قیمت های پایین تر عرضه می نمایند. به بیان کلی در استراتژی دامپینگ عرضه کننده کالا در ابتدا با پذیرفتن زیان کوتاه مدت ، محصول خود را با قیمت نازل تری به بازار عرضه کرده و سپس در ادامه راه با بیرون راندن سایر رقبا براحتی در بازار یکه تازی می نماید و می تواند قیمت کالای خود را تا حدی بالا ببرد که با سود بدست آمده ، ضررهای گذشته را جبران نماید.

مثال بارز این موضوع را در بسیاری از کسب و کارهای معروف وطنی به وضوح می توان یافت. تاکسی های اینترنتی که در شروع نرخی بسیار پایین تر از آژانس ها و تاکسی های شهری دریافت می کردند و بعد از گذشت مدتی که بسیاری از آژانس ها و تاکسی های شهری به دلیل پایین آمدن تعداد مسافر و به صرفه نبودن مسافرکشی شهری، کسب و کارشان را تعطیل نمودند. تاکسی های اینترنتی با افزایش نرخ خود ، اکنون در این بین یکه تازی می نمایند. این نمونه ای از استراتژی دامپینگ برای رسیدن به موفقیت است.

البته این ماجرا و افزایش فروش ، تنها بدین جا ختم نمی شود. بسیاری از کشورها در حوزه ی صادرات با استفاده از استراتژی دامپینگ نسخه ی تمام تولیدکنندگان داخلی را می پیچند و با یکه تازی در قیمت ، بسیاری از کسب و کارهای وطنی را با تعطیلی مواجه می نمایند.

در واقع استراتژی دامپینگ ، روشی است که کشورهای ثروتمند ، قدرت رقابت مصنوعی به کالاهای خود می دهند و آن را به بازارهای جهانی صادر می کنند و از این طریق سبب سلب قدرت رقابت از کالاهای کشورهای توسعه نیافته و حتی تولید کنندگان داخلی آن ها می شوند. استراتژی دامپینگ، استراتژی مورد علاقه ی چینی هاست. گاهی اوقات اجناس چینی آنقدر ارزان قیمت در بازارهای ایران عرضه می شود که به هیچ وجه با عقل جور در نمی آید. هزینه ی تولید، کارگر ، مواد اولیه و صادرات را وقتی در کنار هم قرار می دهیم با مبلغ محصول عرضه شده ی کنونی از زمین تا آسمان متفاوت است. در یک نگاه ساده انگارانه ، این ارزانی قیمت به ارزانی نیروی کار در چین ربط داده می شود و این در حالی است که هدف همان استفاده از استراتژی دامپینگ و به گوشه راندن تمام تولید کنندگان و یکه تازی چینی ها در محصولات و حوزه های گوناگون است. هزینه واقعی این قبیل رفتارها و بکارگیری استراتژی دامپینگ در کشور ما ، حذف تولید کنندگان داخلی و از بین رفتن پتانسیل ایجاد یا ادامه حیات صنایع خرد است، که باعث ایجاد رکود در بازار داخلی و از همه مهم تر ، افزایش نرخ بیکاری در کشور است.

مزایا و معایب استراتژی دامپینگ بسیار گسترده است.استراتزی دامپینگ می تواند به عنوان یک استراتژی غالب ، نجات  بخش بسیاری از کسب و کارها  باشد. ضرورت وجود قوانین شفاف و ضمانت‌های اجرایی لازم در کنار تلاش شرکت‌ها برای بهره ‌بردن از روش‌های نوین بازاریابی، می تواند در موفقیت بخش خصوصی در داخل کشور موثر واقع شود.

مهندس امین رشیدی