ویژگی‌های بارز سیستم‌های مالیاتی در کشورهای توسعه یافته
مهسا صالحی - ارشد مدیریت مالی
حتما شما هم بارها از نظام مالیاتی کشورهای توسعه یافته از دوستان و رسانه ها مطالب متعددی را شنیده اید. کشورهای توسعه یافته بر خلاف کشور ما ، دارای سیستم‌های مالیاتی پیچیده و کارآمدی هستند که به طور مؤثری به جمع‌آوری مالیات می پردازند. در این کشورها، پرداخت مالیات به عنوان یک مسئولیت اجتماعی و اقتصادی جدی تلقی می‌شود و شهروندان به طور معمول درک عمیقی از اهمیت این موضوع دارند. در ادامه به بررسی روش‌ها و سیاست‌های کشورهای توسعه یافته در جمع‌آوری مالیات و چرایی جدیت پرداخت مالیات در این کشورها می‌پردازیم.
یکی از ویژگی‌های بارز سیستم‌های مالیاتی در کشورهای توسعه یافته، شفافیت و عدالت در فرآیند جمع‌آوری مالیات است. دولت ها در این کشورها معمولاً سیاست هایی را اتخاذ می کنند که موجب افزایش اعتماد عمومی به سیستم مالیاتی می‌شود. به عنوان مثال، اطلاعات مالیاتی به طور عمومی در دسترس قرار می گیرد و مردم می توانند از نحوه هزینه کرد مالیات ها آگاه شوند. این شفافیت باعث می شود که شهروندان احساس کنند که مالیات های پرداختی آن ها به طور مؤثر در بهبود خدمات عمومی و زیرساخت های کشور صرف می‌شود.
علاوه بر شفافیت، کشورهای توسعه یافته به عدالت مالیاتی نیز توجه ویژه ای دارند. این بدان معناست که مالیات‌ها به گونه‌ای طراحی می شوند که برای همه اقشار جامعه عادلانه باشند. به عنوان مثال، سیستم های مالیاتی معمولاً شامل مالیات بر درآمد تصاعدی هستند که در آن افراد با درآمد بالاتر، درصد بیشتری از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت می‌کنند. این نوع سیستم مالیاتی به کاهش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی کمک می کند و شهروندان را به پرداخت مالیات تشویق می‌کند.
دولت های کشورهای توسعه یافته همچنین از فناوری‌های نوین برای بهبود فرآیند جمع آوری مالیات استفاده می‌کنند. با استفاده از سیستم های الکترونیکی و نرم افزارهای پیشرفته، دولت‌ها می توانند فرآیند پرداخت مالیات را تسهیل کنند و از تقلب‌های مالیاتی جلوگیری کنند. این فناوری ها به شهروندان این امکان را می‌دهند که به راحتی مالیات های خود را پرداخت کنند و از خدمات آنلاین استفاده کنند.
این فرآیند نه تنها راحتی بیشتری برای پرداخت کنندگان مالیات فراهم می‌کند بلکه کارآیی اداره مالیات را نیز افزایش می‌دهد. یکی دیگر از عوامل مهم در جدیت پرداخت مالیات در کشورهای توسعه یافته، وجود فرهنگ مالیاتی قوی است. در این کشورها، آموزش‌های مالی و آگاهی بخشی در مورد اهمیت پرداخت مالیات به طور گسترده ای انجام می‌شود. نهاد های دولتی و غیردولتی برنامه های آموزشی متعددی را برای افزایش آگاهی عمومی در مورد نقش مالیات در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها برگزار می کنند. این آموزش ها به مردم کمک می کند تا درک بهتری از نحوه عملکرد سیستم مالیاتی و تأثیر آن بر زندگی روزمره خود داشته باشند.
علاوه بر این، پرداخت مالیات در کشورهای توسعه یافته به طور قوی با مزایای اجتماعی و اقتصادی مرتبط است. مردم به این نتیجه می رسند که مالیات هایی که پرداخت می کنند، به بهبود خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت، حمل و نقل و زیرساخت ها کمک می‌کند. این ارتباط مستقیم بین پرداخت مالیات و بهبود کیفیت زندگی باعث می‌شود که مردم به طور جدی به پرداخت مالیات‌های خود توجه کنند و احساس کنند که این کار به نفع خودشان و جامعه است.
توجه به وجود نهادهای نظارتی قوی نیز از دیگر عواملی است که بر جدیت پرداخت مالیات در کشورهای توسعه یافته تأثیر می گذارد. این نهادها به طور مستقل عملکرد دولت در زمینه جمع آوری مالیات و هزینه کرد آن را نظارت می کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که منابع مالی به طور مؤثر و بهینه استفاده می‌شوند. این نظارت باعث می شود که مردم به گردش مالی و توزیع آن در جامعه اطمینان بیشتری داشته باشند و در نتیجه، تمایل بیشتری به پرداخت مالیات پیدا کنند.مازاد بر اینکه، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مشوق‌های مالیاتی برای تشویق به پرداخت مالیات وجود دارد. این مشوق ها می‌توانند شامل کسر مالیات برای هزینه های آموزشی، درمانی، یا خیریه ای باشند. این نوع مشوق ها نه تنها مردم را به پرداخت مالیات ترغیب می کند بلکه به توسعه فعالیت های اجتماعی و اقتصادی نیز کمک می کند.
قوانین مالیاتی در کشورهای توسعه یافته به‌طور مداوم به روزرسانی و اصلاح می‌شوند تا به نیازهای متغیر جامعه پاسخ دهند. این انعطاف پذیری در سیستم مالیاتی به دولت‌ها این امکان را می‌دهد که با تغییرات اقتصادی و اجتماعی همگام شوند و به‌طور مؤثر به جمع‌آوری مالیات بپردازند. تمامی سیستم های مذکور و سیاست های فرهنگ سازی که در جامعه مطرح شد، به شهروندان کمک می کند تا اهمیت پرداخت مالیات را درک کنند و از اینرو نه تنها به دنبال راهکارهایی برای دور زدن و یا کاهش آن نباشند، بلکه بطور فعال آن را عاملی برای بهبود کیفیت زندگی خویش و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورشان بدانند.
