صنعت لوازم‌خانگی؛ درخشش تولید و برندسازی در کشاکش تحریم
بخش صنعت کشور در سال ۹۹ متاثر از دو مشکل بزرگ تحریم و کرونا وضعیت دشواری را تجربه کرد و فعالیت بسیاری شرکت‌ها و تولیدکنندگان این حوزه با فراز و نشیب‌های زیادی همراه شد. با این حال صنعت لوازم خانگی عملکرد درخشانی در حوزه تولید داشت و حرکت به سمت برندسازی را آغاز کرد.
به گزارش ایرنا، با وجود مشکلات یاد شده، یکی از این حوزه‌ها که شاهد رونق گرفتن تولید در آن بودیم، بخش لوازم‌خانگی است. شرکت‌های خارجی تا پیش از اعمال تحریم‌های ظالمانه آمریکا سهمی حدود ۴۰ درصدی از بازار کشورمان را در اختیار داشتند که از جمله بزرگترین آنها شرکت‌های کره‌ای ال.جی و سامسونگ قابل اشاره است اما با خروج این برندها از کشورمان، به‌یکباره بخشی از ظرفیت‌های تولیدی این مجموعه‌ها با رکود در تولید همراه شد، هرچند همه سعی مدیران این شرکت ها حفظ اشتغال و تعطیل نکردن نیروی کار بود.
نتیجه خروج برندهای خارجی پس از تحریم‌ها از کشور، اتکا به تولیدات داخلی و افزایش داخلی‌سازی بود، به‌طوری که در برخی شرکت‌هایی که تا پیش از این با ال.جی و سامسونگ همکاری داشتند، شاهد تولید محصولات ایرانی و همچنین شاهد توسعه سبد کالایی هستیم که قبلا در سبد کالایی‌اش فقط مانیتور مشاهده می‌شد، اما امروز به تولید انواع تلویزیون، یخچال‌فریزر، لباس‌شویی، ظرف‌شویی و حتی اسپلیت‌یونیت روی آورده و در مجموع سبد کالایی کشور در این بخش در حال تکمیل است.
برندسازی
با این حال، امروز شرکت‌های ایرانی با همه قدرت در راستای سیاست‌های کشور در حرکتند تا خلاهای بازار لوازم‌خانگی پوشش داده شود. امروز بحث برندسازی در صنعت لوازم‌خانگی کشورمان با جدیت مطرح است.
با خروج خارجی‌ها از بازار بزرگ و جذاب ایران، مسوولان در تلاشند تا تولیدکنندگان بزرگ داخلی لوازم‌خانگی را به سمت ایجاد برند ملی و پس از آن حضور در بازارهای جهانی سوق دهند و سایر تولیدکنندگان دنباله‌رو آنها بوده و برای آن برندها کار کنند. پیش‌بینی می‌شود برای افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ حداکثر چهار تا پنج برند ملی در صنایع لوازم‌خانگی کشور وجود داشته باشد.
با این حال، به اعتقاد برخی کارشناسان این حوزه، برندسازی نیازمند «متولی» است، یک متولی که دولتی نبوده بلکه یک رهبر بخش خصوصی وجهه‌دار باشد و بتواند همه را با خود همراه کند.
آنان می‌گویند: صنعت لوازم‌خانگی در ایران در بسیاری موارد هنوز وابسته به خارج است، همچنین برخی دیگر از تعامل نداشتن شرکت‌های بزرگ لوازم‌خانگی و اینکه همواره به عنوان رقیب به یکدیگر نگاه می‌کنند، به عنوان مانعی بزرگ بر سر راه برندسازی یاد می‌کنند و معتقدند: امروز نیاز است تا شرکت‌های بزرگ با یکدیگر کار مشترک انجام دهند تا ارزش‌افزوده برای همه تولیدکنندگان ایجاد شود.
عبور از رکورد تولید سال ۹۸ در ۱۰ ماهه امسال
آمارها وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی است در حالی که برای امسال رشد ۳۰ درصدی تولید و دستیابی به رکورد تولید ۱۲ میلیون دستگاه لوازم‌خانگی پیش‌بینی شده بود، اما این آمار تا پایان ۱۰ ماهه امسال محقق شد.
این مساله نشان می‌دهد صنعت لوازم خانگی با وجود همه تحریم‌ها و مشکلات توانسته در دو سال و نیم گذشته با قاطعیت به حرکت رو به رشد خود ادامه دهد، البته با ممنوعیتی که در واردات لوازم‌خانگی اعمال شد آحاد مردم نیز با همکاری و حمایت از این صنعت، رشد آن را رقم زدند.
با این حال، فعالان صنایع لوازم خانگی خواستار رفع مسائل و مشکلات تولید در وهله نخست و سپس توسعه صادرات هستند. به اعتقاد آنان، الگوی توسعه مناسب برای این صنعت، حمایت از صنایع کوچک و متوسط (SME) است.
لزوم بهبود شاخص های اقتصادی، رقابت سالم و شفاف صنایع، رشد طبیعی شرکت‌های برتر و جلوگیری از ایجاد رانت‌های احتمالی در کنار تهیه و تدوین سند راهبردی، از جمله خواسته‌های فعالان این صنعت برای تعالی و توسعه است.
با وجود همه مسائل یاد شده و حرکت جدیدی که صنعت لوازم خانگی آغاز کرده، آنچه امروز بیش از دیگر مسائل فعالان این عرصه را آزار می دهد باز شدن درهای کشور به روی واردات با احتمال برداشته شدن تحریم‌ها است.
هرچند لغو تحریم‌ها در ذات خود موضوع میمون و مبارکی برای تن نیمه جان و خسته صنعت کشور است، اما بیم آن می‌رود تا دستاوردهای به دست آمده از جمله تعمیق ساخت داخل و حرکت به سمت برندسازی، با تسهیل امر واردات به راحتی از دست برود. با این حال بسیاری شرکت‌ها از این مساله استقابل کردند.
حضور مجدد خارجی‌ها جایگاه ما را تنگ نخواهد کرد
معاون بازاریابی یکی از شرکت‌های بزرگ لوازم خانگی در این زمینه به ایرنا گفت: به احتمال زیاد به محض بازگشت برجام و تسهیل ارتباطات بین کشوری، ال.جی و سامسونگ کره دوباره وارد بازار ایران خواهد شد و ما نیز از این احتمال همکاری دوجانبه استقبال می‌کنیم.
«علیرضا لاهیجانیان» افزود: بازار ایران باید بازاری رقابتی باشد و ما نیز از ورود برندهای قوی بسیار خوشحال می‌شویم.
وی بیان‌داشت: برندهای بزرگ بین‌المللی بر روی لبه فناوری حرکت می‌کنند درحالی که شرکت ما درصدد عرضه تکنولوژی روز با قیمت مناسب است و در واقع می‌توان گفت ورود هر برندی در سبد توسعه‌ای بازار این شرکت، به هیچ‌وجه جایگاه هیچ یک از برندهای ما را برای‌مان تنگ نخواهد کرد.لاهیجانیان تصریح‌کرد: ما هم در کارخانه‌ها از ظرفیت قابل توجهی برخورداریم و هم در بخش‌های اداری و اجرایی نیروهای کارآزموده‌ای داریم. همه این عوامل دست در دست هم می‌دهند که با احتمال بازگشت برجام و واردات، میزان تولید و واردات در یک مصلحت جمعی در جهت تعمیق ساخت داخل، درکنار هم قرار گیرند.
«محمد خضرایی خوش‌روزی» تولیدکننده المنت نیز تصریح‌کرد: درخصوص احتمال بازگشت به برجام و باز شدن درهای واردات، افرادی نگران افزایش واردات هستند که کیفیت تولیداتشان پایین است، اما مجموعه ما برعکس معتقد به سیاست درهای باز است.وی به ایرنا گفت: ۸۵ درصد مواد اولیه مورد استفاده در این صنعت از جمله استیل، اکسید منیزیم و سیم کروم نیکل وارداتی است و معتقدیم باید جنس خارجی وارد بازار شود تا کیفیت و رقابت افزایش یابد.
کرونا بی‌تاثیر و تحریم‌ها برای ما مثبت بود
«نسیم توکل» عضو اتاق بازرگانی تهران و مدیرعامل یک شرکت دیگر فعال در صنعت الکترونیک و لوازم‌خانگی نیز به ایرنا گفت: ما چند تجربه تلخ از گذشته داریم، در گذشته برخی تولیدات مقرون به صرفه نبود، میل سیاست‌گذاری کشور به واردات بود، از نظر قیمت تمام شده واردات بهتر بود و همچنین تحقیق و توسعه هم به‌طور عمده نیازمند هزینه کرد بالایی است و تسهیلاتی برای این مورد نیز تعلق نمی‌گیرد.
وی ادامه‌داد: از این رو، شرکت‌ها باید درصد زیادی بابت تحقیق و توسعه صرف می‌کردند و هزینه‌های توسعه برند هم بالا بود اما در یکی دو سال اخیر مجدد استراتژی کشور تغییر کرده و با تدوین سند چشم انداز در صنعت الکترونیک و فعالیت‌هایی که انجمن‌ها و تشکل‌های صنعت لوازم خانگی انجام می‌دهند به نظر می‌رسد، شرکت‌ها به تعمیق تولید می‌اندیشند.
توکل خاطرنشان‌کرد: از اواسط سال ۹۹ شاهد توسعه و رشد کارخانجات هستیم و می‌بینیم بسیاری از برندهایی که در صنایع دیگر کار می‌کردند، مشغول تعمیق تولید برخی از تجهیزات خود هستند.وی گفت: همچنین برای اینکه بتوانند قیمت‌های به‌صرفه‌تری داشته باشند به دنبال ایجاد فناوری هستند که نیاز بازار داخل باشد تا بدون کم کردن از کیفیت با ارتقای آن برای بالا بردن طول عمر محصول خود و کاهش هزینه‌های تعمیرات از قطعات الکترونیک اصل و ساب سیستم‌های با کیفیت استفاده کنند.عضو اتاق بازرگانی تهران گفت: این فرمول با تغییر نیاز مشتری و افزایش کیفیت، سبب به دست آوردن سهم بالایی از بازار می‌شود.
به گزارش ایرنا، پیشتر «علی آقامحمدی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در پساتحریم، حمایت اصولی و اساسی از صنایع کشور دنبال می‌شود و برندهای خارجی امکان اینکه به راحتی به بازار کشور بازگردند را ندارند.
وی، تهیه سند جامع برای صنعت لوازم خانگی را از الزام‌ها برشمرد، به‌طوری که بتواند بازارهای منطقه را نیز پوشش دهد؛ امری که با چند محصول محدود و بدون ارائه خدمات پس از فروش امکان‌پذیر نیست.
