این روزها که دمای هوا کاهش قابل ملاحظه ای در کشور داشته است و با افزایش مصرف گاز و استفاده از وسایل گرمایشی کشور را با چالش های جدی روبرو کرده است، نگاهی به الگوی مصرف گاز و وسایل گرمایشی در کشورهای توسعه یافته نه تنها خالی از لطف نیست، ببکه علاوه بر ایجاد فرهنگ مصرف می تواند در اصلاح زیر ساخت های کشور نیز مفید باشد.
مصرف گاز طبیعی و وسایل گرمایشی در کشورهای توسعه یافته به عنوان یکی از مهم ترین جنبه های مدیریت انرژی و تأمین گرمایش در فصول سرد سال به شمار می‌آید. گاز طبیعی به عنوان یکی از منابع اصلی انرژی در کشورهای توسعه‌یافته، به دلیل مزایای متعدد خود از جمله کارایی بالا، هزینه‌های کمتر در مقایسه با سایر سوخت‌ها و تولید کمتر آلاینده‌ها، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کشورها معمولاً منابع گاز طبیعی عظیمی در اختیار دارند و به تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای برای استخراج و انتقال آن دسترسی دارند. کشورهای ایالات متحده، کانادا، و برخی کشورهای اروپایی نظیر نروژ و روسیه از بزرگ ترین تولید کنندگان گاز طبیعی به حساب می‌آیند، با این وجود مصرف حساب شده ی آن ها از حامل های انرژی جای فکر و تامل بسیاری دارد.
در این کشورها، مصرف گاز و وسایل گرمایشی به طور قابل توجهی تحت تأثیر عواملی چون سیاست‌های انرژی، بهینه سازی مصرف، و تکنولوژی‌های نوین قرار دارد. این کشورها با درک عمیق از چالش های زیست محیطی و نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به‌طور مستمر تلاش می‌کنند تا الگوهای مصرف انرژی خود را بهبود بخشند. در اروپا، کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد و دانمارک نیز تجربه‌های موفقی در زمینه مصرف بهینه گاز و سیستم‌های گرمایشی دارند. این کشورها با استفاده از فناوری‌های نوین، نظیر سیستم‌های گرمایشی از کف و دیگ‌های چگالشی، مصرف انرژی را به حداقل رسانده‌اند.
در دانمارک، به‌عنوان مثال، درصد بالایی از گرمایش ساختمان‌ها از طریق شبکه‌های گرمایش مرکزی تأمین می‌شود که عمدتاً از گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کند. این سیستم‌ها به‌ویژه در فصل‌های سرد سال، کارایی بالایی دارند و هزینه‌های گرمایش را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهند. در کنار این موارد، کشورهای توسعه‌یافته به تدریج به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت می‌کنند. به‌عنوان مثال، آلمان با سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه انرژی خورشیدی و بادی، در تلاش است تا وابستگی خود به گاز طبیعی را کاهش دهد. این کشور به‌واسطه سیاست‌های حمایتی و انگیزه‌های مالی، به تولید انرژی پاک و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای توجه ویژه‌ای دارد.
متاسفانه ایران با دارا بودن ذخایر عظیم گاز طبیعی، یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان و مصرف کنندگان گاز در جهان است. گاز طبیعی در ایران به‌عنوان یکی از اصلی ترین منابع انرژی برای گرمایش منازل و صنایع شناخته می‌شود. با وجود این، الگوی مصرف گاز در ایران با چالش‌هایی مواجه است. اولین چالش، مصرف بالای گاز در بخش خانگی و تجاری است. در ایران، به‌دلیل یارانه‌های دولتی بر قیمت گاز، مصرف‌کنندگان تمایل دارند بدون توجه به مصرف بهینه، از این منبع استفاده کنند. این امر باعث شده است که در فصل‌های سرد سال، مصرف گاز به طور چشمگیری افزایش یابد و در برخی مواقع، به بحران‌های انرژی منجر شود و تبدیل به شرایطی می شود که این روزها در آن قرار داریم.
چالش دیگر، استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد و قدیمی در بسیاری از منازل است. بسیاری از سیستم‌های گرمایشی در ایران، به ویژه در مناطق روستایی، به فناوری‌های قدیمی و ناکارآمد وابسته اند. این سیستم‌ها نه تنها به دلیل کارایی پایین، هزینه‌های بالایی را برای مصرف کنندگان به دنبال دارند، بلکه به افزایش آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز منجر می‌شوند. مقایسه وضعیت مصرف گاز و وسایل گرمایشی در کشورهای توسعه یافته و ایران نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجهی است. در کشورهای توسعه یافته، بهینه سازی مصرف انرژی و استفاده از فناوری‌های نوین باعث کاهش هزینه‌های انرژی و افزایش کارایی شده است. در حالی که در ایران، چالش‌های مربوط به مصرف بی‌رویه، استفاده از تجهیزات ناکارآمد و نبود سیاست‌های انگیزشی مناسب مانع از استفاده بهینه از منابع انرژی می‌شود.
در نهایت، برای بهبود وضعیت مصرف گاز و وسایل گرمایشی در ایران، نیاز به تغییرات ساختاری در سیاست‌های انرژی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین احساس می‌شود. با ایجاد انگیزه‌های مالی برای استفاده از سیستم‌های گرمایشی مدرن و بهینه‌سازی مصرف در بخش خانگی و صنعتی، می‌توان به کاهش مصرف گاز و بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرد. همچنین، لازم است که دولت به تدریج یارانه‌های انرژی را هدفمند کند و به سمت ترویج مصرف بهینه و پایدار حرکت کند. این اقدامات نه تنها به حفظ منابع انرژی کمک خواهد کرد، بلکه به کاهش آلودگی هوا و بهبود شرایط زیست محیطی نیز منجر خواهد شد.
